Wiercenie w drewnie (część III) Wiertła płaskie

W trzeciej części naszego opracowania omawiamy wiertła płaskie do drewna.

 

 

Wiertła płaskie do drewna wykonuje się ze stali narzędziowej. Narzędzia te mają bardzo prostą budowę. Składają się z płaskiej głowicy skrawającej przechodzącej w uchwyt cylindryczny zakończony przeważnie sześciokątem SW 1/4”. W głowicy, w zależności od wykonania tych narzędzi, można wyróżnić dwa lub trzy rodzaje ostrzy: (1) prowadzące, tzn. ustalające osiowość otworu, (2) skrawające, czyli wycinające wnętrze otworu, i (3) boczne przecinające włókna i wycinające obwód otworu. Pierwsze z ostrzy ma kształt trójkątnego szpica wystającego znacznie poza ostrza wycinające. Spotyka się

dwa wykonania tego ostrza: (1) z dwoma krawędziami skrawającymi oraz (2) rowkami spiralnymi. Rowki te bowiem zapewniają centryczne prowadzenie wiertła i ułatwiają znacznie pracę nim, gdyż samoczynnie wchodzą w materiał. Operator podczas wiercenia nie musi więc przeciwdziałać zbaczaniu wiertła i może skupić się w pierwszej fazie tej operacji na wywieraniu odpowiedniego nacisku na to narzędzie, aby zapewnić mu prawidłowy posuw. Rowki te również w pewnym stopniu stabilizują grubość wióra, a tym samym optymalizują proces wiercenia. Dzięki nim operację tę wykonuje się o wiele szybciej niż tradycyjnymi wiertłami płaskimi.

Drugi rodzaj ostrzy to dwa ostrza wycinające wnętrze otworu, zwane niekiedy skrawającymi. Ich kąt natarcia wynosi przeważnie 0°. Dlatego ich pracę porównuje się raczej do skrobania niż wycinania. Grubość wióra, a zatem i szybkość wiercenia, oczywiście, zależy od siły nacisku na wiertarkę oraz od jej momentu obrotowego.

Trzeci rodzaj ostrzy, tzn. ostrza boczne, mają tylko niektóre z wykonań wierteł płaskich. Zadanie tych ostrzy polega wykrawaniu obwodu otworu i przecinaniu włókien drewna. Efektem zastosowania tych ostrzy jest uzyskanie otworów o wyższej jakości w stosunku do wierteł płaskich, które ich nie posiadają.

Gdy porówna się wiertła płaskie ze spiralnymi, od razu rzuca się w oczy brak spirali odprowadzającej wióry. Dlatego wiertła płaskie nie nadają się do szybkiego wykonywania głębokich otworów, gdyż w takim wypadku proces wiercenia należy przerywać, aby usunąć zatykające wióry, które zmniejszają wydajność pracy. Jednakże nie jest prawdą, że narzędzia te powinny być wyłącznie stosowane wykonywania otworów płytkich, jak sądzą niektórzy, np. w deskach drewnianych. Jeśli w stosunku to wykonywanych otworów nie ma dużych wymogów jakościowych i wydajnościowych, można z powodzeniem używać tych narzędzi, gdyż są stosunkowo tanie, a więc i ekonomiczne. Opłacalność stosowania niewątpliwie zwiększa możliwość ich wielokrotnego ostrzenia.

Standardowe wiertła płaskie mają średnice od 6 do 40 mm zwiększane w skokach o 2 mm oraz długość całkowitą 152 lub 400 mm (dane z katalogu firmy Bosch). Aby wywiercić nimi bardzo głębokie otwory należy użyć specjalnego przedłużacza. Jego długość wynosi 300 mm.

Warto tu wspomnieć, że są wiertła płaskie z regulowaną szerokością ostrza skrawającego, czyli z płytką skrawająca mocowaną za pomocą śruby do płaskiej głowicy. Płytka posiada podziałkę milimetrową służącą do dokładnego ustawiania średnicy wiercenia. Opisywanym wiertłem można wykonać otwory o średnicy od 15 do 45 mm. Niewątpliwą zaletą tego typu narzędzia jest to, że zastępujące ono kilkadziesiąt wierteł płaskich, a także to iż można nim wykonać otwór o nietypowej średnicy.