Wyrzynarki (część VI). Prawidłowa eksploatacja wyrzynarki

Prawidłowa obsługa wyrzynarki wymaga umiejętnego jej prowadzenia, a także znajomości obsługi oraz odpowiedniego doboru brzeszczotów do rodzaju obrabianego materiału.

Zacznijmy od doboru brzeszczotu. Narzędzia te dobiera się zgodnie z ich przeznaczeniem określonym przez producenta, a także w zależności od wielkości podziałki ich zębów, co określa zdolność do cięcia materiałów o określonej grubości. Dobór podziałki zębów uzależniony jest od długości, na której pracują. Stąd w celu prawidłowego dobrania brzeszczotu do obróbki danego materiału należy określić grubość przecinanych elementów oraz ich kształt, a następnie postępować według następującej zasady: 3-6 zębów powinno jednocześnie ciąć materiał, zwłaszcza twardy.

Jeżeli podziałka zębów jest większa lub równa grubości przecinanego materiału, będzie dochodzić do jego uszkodzeń (powstają wtedy wyrwania), a w skrajnym przypadku – do wyłamania zębów i zniszczenia brzeszczotu. Ma to także szkodliwy wpływ na wyrzynarkę, może np. dojść do uszkodzenia mocowania brzeszczotu, a w przypadku dłuższego zablokowania jego ruchu – do zbyt dużego przeciążenia silnika i uszkodzenia uzwojeń wirnika. Jeśli będziemy postępować zgodnie z powyżej przedstawioną zasadą, a mianowicie w materiale ciętym będzie pracować przynajmniej 3-6 zębów, i zapewnimy cięciu odpowiedni posuw, obróbka będzie równomierna, prowadzona odpowiednią grubością wiórów. Taka praca stabilizuje ruch posuwisty brzeszczotu i nie dopuszcza do jego drgań. W efekcie otrzymujemy gładkie i wysokojakościowe powierzchnie przecięte.

Podczas pracy wyrzynarką ważne jest dobranie odpowiedniej częstotliwości suwów do rodzaju brzeszczotu i materiału obrabianego. Należy pamiętać, że zęby o niewielkiej podziałce umożliwiają dokładne i czyste (estetyczne) cięcia z małą częstotliwością suwów w twardych i/lub cienkich materiałach, np. w stali i metalach nieżelaznych; zaś zęby o większej podziałce przydatne są do wykonywania dłuższych cięć z dużą częstotliwością suwów w miękkich i/lub grubych materiałach, np. w drewnie i tworzywach sztucznych.

Ważne jest także, aby podczas cięcia stosować właściwy posuw wyrzynarki. Wpływa to bowiem decydująco na uzyskanie dobrych rezultatów i zachowanie maksymalnej trwałości brzeszczotu. Szybkość posuwu ustala się doświadczalnie – można ją opisać jako złoty środek pomiędzy za szybkim i za wolnym suwem. Należy pamiętać, że podczas zbyt wolnego posuwu powstają wióry o małej grubości i dochodzi do szybkiego tępienia zębów; natomiast jeśli stosujemy za szybki posuw, wiór jest gruby i rosną opory cięcia, co w skrajnym przypadku doprowadza do zacięcia brzeszczotu i nadmiernego przeciążenia maszyny.

Bardzo ważne podczas cięcia jest używanie odkurzacza zbierającego wióry i opiłki oraz oczyszczającego pole pracy. Zapewnia to zdrowe warunki pracy, a także umożliwia wykonywanie dokładnych cięć wzdłuż oznaczonych linii, bo opiłki i wióry często je zasłaniają. Warto wiedzieć, że pyły wielu materiałów, np. dębu, buku czy mahoniu, są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Dlatego prawnie nakazano stosowanie podczas ich obróbki instalacji odpylających.

Sprawność działania i niezawodność maszyny można zapewnić przez wykonanie okresowych przeglądów technicznych. Takie przeglądy zwiększają trwałość, wydajność pracy i żywotność maszyny. Dobrą okazją do dokonania przeglądu jest wymiana szczotek węglowych. Wszelkie naprawy i kontrole techniczne elektronarzędzi powinny być przeprowadzane przez autoryzowany przez producenta punktserwisowy.