Obróbka tworzyw sztucznych polega głównie na szlifowaniu, usuwaniu wypływek i zadziorów, wygładzaniu powierzchni i krawędzi. Podczas szlifowania wyrobów ze szkła i ceramiki najczęściej stosowanymi operacjami jest załamywanie i przytępianie ostrych krawędzi oraz polerowanie.

 

Tworzywa sztuczne dzieli się ogólnie na dwie grupy: termoplastyczne i termoutwardzalne. Tworzywa termoplastyczne, z uwagi na ich niską temperaturę topnienia, należy szlifować z prędkością rzędu 8÷25 m/s i z chłodzeniem wodnym. Do tego celu nadają się taśmy ścierne na podłożu z tkaniny prasowanej X z nasypem z węglika krzemu na spoiwie pełnożywicznym. Z kolei tworzywa termoutwardzalne można szlifować na sucho z zastosowaniem taśm na podłożu z tkanin X

i papieru E. W zależności od wymagań jakościowych otrzymanej powierzchni i rodzaju przedmiotu stosuje się ziarno P60÷120 do szlifowania zgrubnego i P150÷320 do wykańczającego. Szlifowanie taśmowe tworzyw sztucznych powoduje zmniejszenie o blisko 50% czasu obróbki oraz znaczne obniżenie kosztów w porównaniu ze szlifowaniem ściernicą.

Do szlifowania tworzyw sztucznych Klingspor poleca m.in. kilka rodzajów pasów bezkońcowych z pełnym nasypem ziarna węglika krzemu związanego żywicą syntetyczną. W zależności od wielkości przedmiotu i rodzaju obróbki należy dobrać odpowiednie podłoże. Do ręcznej i maszynowej obróbki przedmiotów o złożonych kształtach zaleca się podłoże bardzo lekkie i elastyczne JF (np. taśma Klingspor CS 333 JF lub wytrzymalszy GX533JF), do usuwania większych naddatków i w przypadkach, gdy nie jest wymagana duża gładkość końcowa powierzchni, można stosować ciężkie i elastyczne podłoże XF (np. pilnik taśmowy ręczny Klingspor CS 333 XF), a do maszynowego szlifowania powierzchni i tępienia krawędzi podłoże X (np. taśma Klingspor CS 333 X). Do tych prac nadają się również ściernice listkowe nasadzane, w których medium skrawającym są ziarna elektrokorundu, np. ściernice SM 611, SM 611 W, MM 630, MM650. Po obróbce tymi ściernicami powierzchnia przedmiotu ma jednolitą strukturę, a duża elastyczność listków sprzyja dopasowaniu się do kształtu obrabianego przedmiotu.

 

Szlifowanie taśmą ścierną wyrobów ze szkła związane jest z obróbką luster, szkła okiennego, opakowań szklanych, szyb samochodowych, soczewek itp. Szlifowanie szkła można prowadzić według różnej technologii: na swobodnie pracującej taśmie, na miękkiej płycie podporowej lub tarczy podporowej. W każdym jednak przypadku szkło należy zawsze szlifować z użyciem intensywnego chłodzenia wodą. W związku z tym zaleca się stosowanie taśmy wodoodpornej z tkaniny prasowanej typu X, z nasypem z węglika krzemu o ziarnistości P80÷400. Wielkość ziarna zależy od rodzaju obróbki. Prędkości skrawania nie są duże i zawierają się najczęściej w zakresie od 15 do 18 m/s.

Do szlifowania szkła Klingspor poleca m.in. płótna ścierne CS 320 Y i CS 321 X z ziarnem węglika krzemu na podłożu poliestrowym (Y) i płóciennym (X). Ostre ziarna węglika krzemu doskonale nadają się do obróbki powierzchni twardych i trudno skrawalnych. Polerowanie krawędzi szkła na mokro najlepiej wykonać pasem z nasypem korkowym: CS322X. Obróbka kruchego materiału, jakim jest szkło, wymaga stosowania specjalnych form połączeń pasów bezkońcowych zapewniających płynną, bezudarową pracę. Do łączenia pasów bezkońcowych przeznaczonych do obróbki krawędzi tafli szklanych na podłożach X stosowane jest połączenie faliste: F3G, natomiast do płócien typu Y Klingspor stosuje połączenie z łagodniejszą falą: F7G.

 

Do obróbki ściernej szkła Klingspor rekomenduje także nowe narzędzie. Są to krążki samoprzyczepne z pełnym nasypem ziarna węglika krzemu: PS 19 EK. Podłożem jest papier E o gramaturze ok. 250 g/m2. Zastosowanie PS 19 EK jest wszechstronne, ponieważ nadaje się do szlifowania zgrubnego, międzyoperacyjnego i wykończeniowego.

Szlifowanie taśmą ścierną ceramiki technicznej wykazuje wiele istotnych zalet w

porównaniu do szlifowania ściernicą. Jedną z zalet obróbki taśmą ścierną jest możliwość modyfikowania w szerokim zakresie prędkości szlifowania. Ponadto nie występuje konieczność obciągania narzędzia ściernego z powodu długiego okresu trwałości taśmy. Istnieje możliwość szlifowania zarówno na sucho jak i zastosowaniem cieczy chłodząco-smarującej. Taśma ścierna może mieć dowolne rozmiary w zależności od gabarytów obrabianego przedmiotu.

Podobnie jak szkło, wyroby ceramiczne szlifuje się przeważnie na mokro z chłodzeniem wodnym, z użyciem taśm z ziarnami węglika krzemu o ziarnistości P100÷220 i z prędkościami 8÷15 m/s. W celu obniżenia chropowatości obrabianej powierzchni stosuje się szlifowanie z dodatkowym ruchem oscylacyjnym taśmy. Taśmy ścierne na podłożach z tkanin syntetycznych i ziarnami węglika krzemu P16÷60 wykorzystuje się do szlifowania podłóg betonowych, pasów startowych na lotniskach, elementów z ceramiki budowlanej. Do wykonywania takich prac Klingspor proponuje m.in. pasy bezkońcowe z płótna ściernego z pełnym nasypem węglika krzemu na mocnym i odpornym na zrywanie podłożu poliestrowym CS320Y. W postaci krążków w średnicy Ø406 w Klingspor oferuje do takiego zastosowania dwustronny wyrób z papieru kombinowanego PS19F. Z kolei aglomerat węglika krzemu zastosowano do wykonania płótna ściernego CS 325 Y, które doskonale nadaje się do szlifowania na sucho i na mokro szkła czy kamienia. Pasy z tego płótna mają ekstremalnie wydłużoną żywotność przy stałej chropowatości i jakości wykończenia powierzchni.

Jan Krzos

Literatura
1. Katalog firmy Klingspor 2016 „Dobry. Bezpieczny. Żółty”.
2. Oczoś K.E., „Kształtowanie ceramicznych materiałów technicznych”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 1996.
3. Pszczołowski W., Rosienkiewicz P., „Obróbka ścierna narzędziami nasypowymi”,
WN-T, Warszawa1995.