W 4. odcinku naszego cyklu o szlifowaniu materiałów drewnianych zajmiemy się operacją ich efektywnej zgrubnej obróbki szlifierskiej. Opowiemy więc o szlifierkach mimośrodowych Festool ROTEX RO 90 DX FEQ i ROTEX RO 150 FEQ.

Jak wiadomo, zgrubne szlifowanie drewna wymaga użycia ściernych materiałów nasypowych (krążków czy taśm) o niskich granulacjach, najlepiej P40 lub P60, a także maszyn zapewniających odpowiednio wysoką wydajność tej operacji. Dlatego do zgrubnego szlifowania drewna poleca się albo szlifierki taśmowe, albo mimośrodowe dysponujące tzw. ruchem ROTEX. Najpierw w naszym cyklu poświęconym szlifowaniu materiałów drewnianych opowiemy o mimośrodowych szlifierkach ROTEX. Festool w swojej ofercie ma trzy takie maszyny zasilane przewodowo:

Festool ROTEX RO 90 DX FEQ, ROTEX RO 125 FEQ i ROTEX RO 150 FEQ. Ponieważ dwa ostatnie modele są do siebie bardzo zbliżone konstrukcyjnie, różnią się średnicą talerza, mocą silnika, gabarytami i nieznacznie mimośrodowością przekładni, zanalizujemy razem ze szlifierką ROTEX RO 90 DX FEQ (fot. 1.) tylko jeden z nich, a mianowicie ROTEX RO 150 FEQ (fot. 2.).

Jak już wspominaliśmy, szlifierki mimośrodowe Festool ROTEX RO 90 DX FEQ i ROTEX RO 150 FEQ dysponują tzw. ruchem ROTEX. Jest to ruch oscylacyjny połączony z ruchem obrotowym. Jednakże ruch obrotowy w tym wypadku nie jest wynikiem działania siły odśrodkowej, tak jak to mamy w przypadku większości dostępnych na rynku szlifierek mimośrodowych, lecz przekazywany jest na talerz przez silnik za pośrednictwem przekładni. Inaczej mówiąc, obie składowe ruchu ROTEX są w pełni sprzężone za pomocą przekładni z ruchem obrotowym silnika (fot. 3.). Złożony ruch ROTEX zapewnia znacznie efektywniejsze usuwanie materiału (w naszej ocenie co najmniej 4-krotne), gdyż w jego wypadku podczas szlifowania na skutek działania tarcia nie dochodzi do hamowania obrotów talerza.

Oczywiście obie analizowane szlifierki dysponują też tzw. klasycznym ruchem mimośrodowym z obrotami talerza generowanymi przez siłę odśrodkową. Ruch ten doskonale sprawdza się w szlifowaniu pośrednim czy wykańczającym. Model ROTEX RO 150 FEQ, w którym zastosowano silnik o mocy nominalnej 720 W i przekładnię o dużym skoku mimośrodowym wynoszącej 5 mm, wyposażono dodatkowo w hamulec tego ruchu na biegu jałowym, który zapobiega powstawaniu wyżłobień przy ponownym rozpoczęciu pracy na skutek zbyt agresywnego działania jego napędu. W przypadku kompaktowej szlifierki ROTEX RO 90 DX FEQ nie było potrzeby zastosowania takiego hamulca, gdyż wyposażono ją w silnik o mocy nominalnej 400 W i przekładnię o mimośrodowości 3 mm. Rodzaj ruchu wybiera się za pomocą przycisku (ROTEX RO 150 FEQ, fot. 4.) lub pokrętła (ROTEX RO 90 DX FEQ, fot. 5.), które znajdują się na górze przekładni obu szlifierek. Co więcej, szlifierka ROTEX RO 90 DX FEQ dysponuje jeszcze trzecim rodzajem ruchu, a mianowicie ruchem oscylacyjnym, który stosuje się w przypadku zamocowania w niej stóp trójkątnych: delta DSS-GESTF-RO90 (fot. 6.) i do lameli LSS-STF-RO90 (fot. 7.). Wybiera się go tym samym pokrętłem co oba rodzaje ruchu mimośrodowego (fot. 8.). Dzięki temu szlifierką Festool ROTEX RO 90 DX FEQ można obrabiać trudno dostępne miejsca, a więc np. narożniki i krawędzie drewniane (fot. 9.), jak również lamele (fot. 10).

W szlifierkach ROTEX RO 90 DX FEQ i ROTEX RO 150 FEQ

Festool zastosował rozbudowane sterowanie elektroniczne MMC. Zapewnia ono łagodny start silnika, pozwala dopasować prędkość szlifowania do rodzaju materiału (oscylacje w RO 90 DX FEQ/RO 150 FEQ – 3500-7000/3300-6800 min-1, obroty w trybie ROTEX w RO 90 DX FEQ/RO 150 FEQ – 260-520/320-660 min-1, fot. 11. i 12.) i utrzymuje ją na stałym poziomie niezależnie od obciążenia, jak też chroni silniki szlifierek przed przegrzaniem (czujnik temperaturowy). W urządzeniach zastosowano przekładnię z podwójnym uszczelnieniem i solidnym ułożyskowaniem wału mimośrodowego, co zapewnia ich długą i bezawaryjną eksploatację. Talerze szlifierskie lub stopy trójkątne (tylko w ROTEX RO 90 DX FEQ) mocuje się w obu elektronarzędziach beznarzędziowo. Aby wymienić talerze szlifierskie w szlifierce Festool ROTEX RO 90 DX FEQ, należy przestawić pokrętło trybów pracy na ruch oscylacyjny (fot. 8.), następnie obracamy talerz w lewo i zdejmujemy go (fot. 13. i 14.).

Czynność montażu talerzy jest odwrotna. W przypadku stopy trójkątnej należy nacisnąć przycisk blokady znajdujący się w jej spodniej części i obrócić w lewo, tak jak pokazuje fot. 15., a następnie zdjąć ze szlifierki ten element roboczy. W wypadku montażu stopy trójkątnej zakładamy ją zgodnie ze znacznikami strzałkowymi (fot. 16.) znajdującymi się na niej i szlifierce Festool ROTEX RO 90 DX FEQ, i obracamy w prawo. Kliknięcie blokady oznacza prawidłowe jej zamocowanie. W szlifierce Festool ROTEX RO 150 FEQ wymiana talerzy przebiega podobnie. W urządzeniu ustawiamy przyciskiem ruch ROTEX (fot. 4.), a następnie naciskamy przycisk blokady wrzeciona (fot. 17.) i obracamy talerz w lewo (fot. 18.), a potem zdejmujemy go (fot. 19.). Czynność montażu jest odwrotna i wymaga również zablokowania wrzeciona.

Analizowane szlifierki mają system odsysania pyłów szlifierskich z króćcem do odkurzacza przemysłowego (fot. 20. i 21.) oraz współpracują z talerzami systemu MultiJetstream o średnicach 90 mm (ROTEX RO 90 DX FEQ) i 150 mm (ROTEX RO 150 FEQ). Zapobiega on przylepianiu się pyłu do krążka szlifierskiego, dzięki czemu wzrasta wydajność szlifowania i jednocześnie wydłużana jest trwałość materiałów ściernych. System MULTI-JETSTREAM wykorzystuje powietrze doprowadzane i odprowadzane, tworząc powietrzny prąd, który transportuje powstający pył szlifierski do najbliższego kanału odsysającego. Wynikiem tego jest prawie 100-proc. skuteczność usuwania pyłu z pola obróbki. Jeśli używa się do tego odkurzaczy Festool, to dodatkowo otrzymujemy funkcję antystatyczną, która zapobiega gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych podczas szlifowania. Materiały ścierne w obu szlifierkach do talerzy i stóp trójkątnych mocuje się na rzep (fot. 22., 23. i 24.). Wymiana więc ich jest bardzo prosta i szybka. W przypadku stóp trójkątnych konieczne jest uprzednie zamocowanie podkładek StickFix.
Festool do szlifierki ROTEX RO 150 FEQ oferuje trzy rodzaje talerzy szlifierskich: twardy, miękki i supermiękki. Talerz twardy przeznaczony jest do szlifowania płaszczyzn, talerz miękki – do

szlifowania zgrubnego i dokładnego powierzchni płaskich oraz wypukłych, zaś talerz supermiękki – do szlifowania elementów kształtowych i krzywizn. Natomiast w przypadku szlifierki ROTEX RO 90 DX FEQ jej użytkownik ma do wyboru dwa talerze: twardy i miękki o analogicznych zastosowaniach. W przypadku obu szlifierek dostępne są również miękkie przekładki umożliwiające szlifowanie elementów wypukłych lub wklęsłych. Co ważne, oba urządzenia mogą być używane do polerowania powierzchni lakierowanych. Do montażu akcesoriów szlifierskich, np. futerek, służą specjalne talerze (bezotworowe) mające też mocowanie na rzep (fot. 25.).

Szlifierka Festool ROTEX RO 150 FEQ wyposażona jest w dodatkową rękojeść mocowaną po lewej lub prawej stronie przekładni (fot. 26.), jak też w część chwytną pokrytą miękkim materiałem softgrip (główkę), znajdującą się w górnej części obudowy przekładni (fot. 26). Jako wyposażenie opcjonalne do szlifierki Festool ROTEX RO 150 FEQ oferowany jest także przedni uchwyt profilowany, który umożliwia niemęczące polerowanie i szlifowanie podczas wykonywania długotrwałych prac (fot. 27.). Natomiast szlifierkę ROTEX RO 90 DX FEQ trzyma się za wygodną rękojeść główną o niewielkim obwodzie oraz za przednią główkę. Dla wygody operowania elektronarzędziem pokryto je miękką wykładziną (softgripp). Obie szlifierki wyposażono w kable zasilające montowane zatrzaskowo (Plug-it, fot. 28. i 29.) oraz w zabezpieczenia krawędzi PROTECTOR (fot. 30. i 31., 32. i 33.). Osłony te uniemożliwiają dotykanie obwodem talerzy szlifierskich do powierzchni bocznych, np. ścian. Zapobiegają tym samym uszkadzaniu obrabianych elementów oraz samych talerzy.

Obie omawiane szlifierki przeznaczone są do szlifowania zgrubnego, dokładnego i polerowania. Doskonale sprawdzają się w szlifowaniu farby, lakierów, szpachlówek, a także drewna, metali, kamieni i tworzyw sztucznych. Są to więc bardzo uniwersalne urządzenia. Jednakże omawiamy je w kontekście szlifowania zgrubnego drewna nie bez powodu. Umożliwiają bardzo efektywne i skuteczne przeprowadzenie tej operacji w porównaniu do klasycznie skonstruowanych szlifierek mimośrodowych oraz oscylacyjnych. Jak wiemy, prawidłowe i efektywne wykonanie szlifowania zgrubnego to podstawa do uzyskania bardzo dobry rezultatów w szlifowaniu wykańczającym powierzchni drewnianych. Szlifierka Festool ROTEX RO 90 DX FEQ to urządzenie, które przeznaczone jest szlifowania niewielkich lub delikatnych elementów, natomiast ROTEX RO 150 FEQ doskonale się sprawdza w obróbce szlifierskiej większych powierzchni drewnianych, np. drzwi, blatów itd. Zastosowania szlifierek najlepiej pokazują zamieszczone w artykule fotografie od 34. do 43. W następnym odcinku „Festool radzi” będziemy kontynuowali temat szlifowania zgrubnego drewna i opowiemy o szlifierkach taśmowych.

Dane techniczne szlifierek Festool ROTEX RO 90 DX FEQ i ROTEX RO 150 FEQ

Model	RO 90 DX FEQ	RO 150 FEQ
Moc nominalna (W)/napięcie zasilania (V)	400/230	720/230
Prędkość obrotowa w ruchu ROTEX (bieg jałowy, min-1)	260-520	320-660
Obroty silnika w przypadku ruchu mimośrodowego (min-1)	3500-7000	3300-6800
Suw szlifujący (mm)	3,0	5,0
Średnica stopy szlifierskiej (mm)	90	150
Średnica przyłącza węża odkurzacza (m)	27	27
Ciężar (kg)	1,4	2,3

Fot. 34., 35., 36. i 37. Przykładowe zastosowania w szlifowaniu zgrubnym szlifierki Festool ROTEX RO 90 DX FEQ