Dzięki systematycznemu rozwojowi przemysłu metalowego stale stopowe odporne na korozje są coraz częściej wykorzystywane do budowy maszyn, urządzeń oraz jako elementy konstrukcyjne w warunkach narażenia na czynniki korozyjne. W cyklu porad omówimy zagadnienia związane z obróbką tej grupy materiałów, korzystając z rozwiązań technicznych z firmy Metabo.

 

Stal nierdzewna występuje w wielu odmianach, co jest pomijane w potocznym języku, w którym nazywa się ją ogólnie INOXem (od inoxydable, czyli nieutleniający się). Z technologicznego punktu widzenia jest to grupa stali stopowych zawierających bardzo małą ilość węgla (do 1%), dużą ilość odpowiednich dodatków takich jak: chrom (11–30%), nikiel (2–26%), oraz małą ilość (sumarycznie do

5%) pierwiastków, takich jak molibden, azot, tytan niob, miedź czy tantal, modyfikujących różne właściwości stopu. Chrom i nikiel nadają stopom odporność na korozję, zaś pozostałe dodatki pozwalają na uzyskanie specjalnych właściwości fizykochemicznych, takich jak: wytrzymałość na rozciąganie, twardość, zmniejszona ścieralność, spawalność, podatność na obróbkę plastyczną, przewodność cieplna i inne. Stale INOX wyróżniają się też możliwością nadawania ich powierzchniom efektów dekoracyjnych.

Zawartość wspomnianych dodatków powoduje konieczność odmiennych w stosunku do stali konstrukcyjnych sposobów obróbki. Już proste czynności, takie jak cięcie i zgrubne szlifowanie, wymagają stosowania specjalizowanych urządzeń i materiałów eksploatacyjnych. Specyficzna jest również technologia obróbki spawów, rur, elementów profilowych, wąskich płaszczyzn itp. W przypadku konstrukcji, od których wymagane są walory dekoracyjne, bardzo ważna jest możliwość uzyskania jednorodnej powierzchni o dużych rozmiarach (np. elementy dekoracyjne w budownictwie, obudowy urządzeń w przemyśle chemicznym, spożywczym i farmaceutycznym itp.). W warunkach przemysłu metalowego do wielu operacji wykorzystywane są urządzenia specjalizowane do wykonywania poszczególnych czynności obróbki. Pozostają jeszcze miejsca trudno dostępne oraz potrzeba wykonywania napraw. Do takich zadań potrzebujemy narzędzi ręcznych o napędzie pneumatycznym albo elektrycznym (zasilane sieciowo bądź akumulatorowo). Takie właśnie urządzenia i potrzebne do obróbki materiały eksploatacyjne oferuje firma Metabo. Są to rozwiązania zaprojektowane z uwzględnieniem specyfiki obróbki stali nierdzewnych w warunkach warsztatowych i na budowie. W ofercie niemieckiego producenta znajdziemy: niskoobrotowe szlifierki kątowe, szlifierki do spoin pachwinowych, precyzyjne szlifierki taśmowe (w tym szlifierki taśmowe do rur), satyniarki, precyzyjne wiertarki konstrukcyjne, szlifierki proste, wiertarko-wkrętarki oraz inne elektronarzędzia uniwersalne.

W niniejszym cyklu porad zajmiemy się zarówno przedstawieniem typowych dla stali INOX metod obróbki, jak też wskazaniem przydatnych rozwiązań problemów, na które napotkali użytkownicy specjalizujący się w obróbce materiałów z tej grupy. Ze względu na różnorodność stopów metali stosowanych do wykonania elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych niektóre z porad będą miały charakter specjalistyczny, inne bardziej ogólny i uniwersalny. W następnym wydaniu „Gazety Narzędziowej” przedstawimy zagadnienia związane z zakresem obróbki zgrubnej stali nierdzewnych.

Tomasz Żurkowski