Obróbka przewodów za pomocą szczypiec ręcznych i mechanicznych
W artykule zajmiemy się alternatywnymi narzędziami służącymi do zakańczania końcówek odizolowanych przewodów, czyli – inaczej mówiąc – ich zaprasowywaniem ręcznym i mechanicznym.
Zanim opowiemy o ręcznym i automatycznym zagniataniu przewodów, kilka słów na temat akcesoriów stosowanych w końcowej obróbce przewodów. Są różnego rodzaju końcówki, tulejki i złącza, które są wykonane z metali lub ich stopów dobrze lub bardzo dobrze przewodzących prąd, znormalizowane lub standaryzowane przez ich producentów, a więc dostosowane do średnic przewodów i rodzajów połączeń stosowanych w instalacjach i
układach oraz urządzeniach elektrycznych. Najpopularniejsze z nich to końcówki nasuwane nieizolowane i izolowane, tulejki cienkościenne, końcówki nieizolowane i izolowane, nieizolowane końcówki kątowe i zarazem nasuwane, końcówki tulejkowe Twin do mocowania dwóch elastycznych przewodów, złącza typu F do kabli telewizyjno-satelitarnych, złącza wtykowe D-Sub; HD 20; HDE, złącza koncentryczne RG 58, 59, 62, 71, 223, końcówki kablowe okrągłe, złącza koncentryczne i instalacji telefonicznych w samochodach RG 58, 174, 188, 316, złącza modułowe, wtyki telefoniczne typu Western, nieekranowane wtyki typu Molex i ekranowane wtyki typu Stewart. Obecnie w dobie coraz większej popularności fotowoltaiki należy tu też wspomnieć o specjalnych złączach fotowoltaicznych: Helios H4 (Amphenol), okrągłych (HTS + Harting), typu Huber + Suhner, wtykowych ABS, MC 3 (Multi-Contact), MC 4 (Multi-Contact), typu Hirschmann, Tyco, gesis® solar PST 40 (Wieland). Zakańczanie kabli wymienionymi tu końcówkami polega na ich zaprasowywaniu na odizolowanych przewodach przy użyciu różnego rodzaju szczypiec wyposażonych w specjalne matryce zwane też praskami (fot. 1.).
Szczypce RENNSTEIG E-PEW 12 i Knipex 97 43 200 typu Crimp System oraz końcówki do zaprasowywania
W naszym artykule najpierw zajmiemy się mechanicznymi szczypcami RENNSTEIG E-PEW 12 (fot. 2.). Są to szczypce elektromechaniczne czerpiące energię z nowoczesnego akumulatora litowo-jonowego 12 V/1,5 lub 3 Ah i wyposażone we wskaźnik jego naładowania. Można stosować w nich ok. 1000 różnych matryc Knipex i RENNSTEIG (fot. 3.) oraz pozycjonery tych firm, co oznacza, że RENNSTEIG E-PEW 12 jest narzędziem bardzo uniwersalnym i że praktycznie obrobimy nim wszystkie końcówki kablowe. Jego szczęki są zaciskane równolegle (fot. 4a, 4b i 4c), uruchamia się je włącznikiem znajdującym się na górze urządzenia (fot. 5.). Napęd urządzenia ma funkcję szybkiego zatrzymania silnika, dzięki czemu zaprasowywanie przewodów odbywa się z odpowiednią, skalibrowaną siłą i nie dochodzi do niepotrzebnych strat energii akumulatora. Szczęki cofa się, wciskając przycisk znajdujący się w tyle urządzenia (fot. 6a i 6b). Przycisk ten służy także do resetowania urządzenia. Sama operacja zaprasowywania przebiega analogicznie jak w szczypcach ręcznych: złącze wraz z przewodem wkładamy w matrycę (fot. 7a), następnie uruchamiamy urządzenie, które je zaprasowuje (fot. 7b), a potem przyciskiem tylnym zwalniamy szczęki (fot. 7c) i wyjmujemy obrobiony przewód.
Szczypce RENNSTEIG E-PEW 12 Jedna z matryc w szczękach szczypiec RENNSTEIG E-PEW 12
Szczęki w RENNSTEIG E-PEW 12 są zaciskane równolegle
RENNSTEIG E-PEW 12 uruchamia włącznikiem znajdującym się na górze urządzenia
Szczęki w RENNSTEIG E-PEW 12 cofa się, wciskając przycisk znajdujący się w tyle urządzenia
Odpowiednikiem ręcznym i pierwowzorem elektromechanicznych szczypiec RENNSTEIG E-PEW 12 są szczypce Knipex 97 43 200 typu
Crimp System (fot. 8.). Dzięki możliwości zagniatania wszystkich aktualnie stosowanych końcówek kablowych (ok. 1000) szczypce te pozwalają na realizację każdego zadania w zakresie mobilnego i stacjonarnego zagniatania, stanowiąc doskonałe narzędzie dla profesjonalnych użytkowników. Knipex 97 43 200 wyposażono w nowoczesny mechanizm zaprasowywania końcówek mający skalibrowaną siłę zaciskania, którego szczęki pracują równolegle (fot. 9a, 9b i 9c).Szczypce Knipex 97 43 200 typu Crimp System
Szczęki Knipex 97 43 200 pracują równolegle
Szczypce mają tzw. podebranie, które ułatwia ich zaciskanie w pozycji maksymalnego rozwarcia rękojeści (fot. 10.). Czynność wymiany w nich matryc jest dziecinnie łatwa: w tym celu za pomocą klucza imbusowego należy odkręcić śruby mocujące, wyjąć niepotrzebne matryce, a następnie wsunąć te, których chcemy użyć, i zablokować je śrubami (fot. 11a, 11b, 11c i 11d). Operacja obróbki przewodów polega na włożeniu końcówki w matrycę, następnie umieszczamy przewód w końcówce i zaprasowujemy ją (fot. 12a, 12b, 12c, 12d i 12e). Szczypce 97 43 200 typu Crimp System oferują precyzyjne zagniatanie, takie jak szczypce mające matryce stałe (niewymienne). Mają blokadę pozwalającą na otwarcie szczęk tylko wtedy, gdy złącze zostało już zaciśnięte. Wykonano je ze stali elektrycznej chromowo-wanadowej o specjalnej jakości, hartowanej olejowo. Warto tu ponownie wspomnieć, że Knipex do szczypiec typu Crimp i mechanicznych RENNSTEIG E-PEW oferuje ponad 1000 matryc. W katalogu mamy przedstawione wymienione wyżej podstawowe matryce dostępne od ręki. Pozostałe trzeba zamawiać specjalnie. Omawiane szczypce ręczne i mechaniczne pozwalają na założenie pozycjonerów, np. konektorów, które służą do dokładnego ustawienia przewodu w matrycy.
Szczypce Knipex 97 43 200 mają tzw. podebranie ułatwiające ich zaciskanie
Operacja wymiany matryc w Knipex 97 43 200
Operacja wymiany matryc w Knipex 97 43 200
Operacja zaprasowywania końcówki szczypcami Knipex 97 43 200
Operacja zaprasowywania końcówki szczypcami Knipex 97 43 200
Gdy porównamy użyteczność omawianych szczypiec Knipex 97 43 200 typu Crimp i mechanicznych RENNSTEIG E-PEW, to jest ona taka sama, gdyż za pomocą tych narzędzi wykonamy te same operacje obróbcze i do tego za pomocą tych samych matryc (fot. 13.). Jednakże szczypce mechaniczne lepiej sprawdzą się w przypadku, gdy musimy obrobić w krótkim czasie dużą liczbę kabli, gdyż radykalnie eliminują one zmęczenie rąk operatora i pozwalają pracować w stałym oraz szybkim tempie. Natomiast szczypce ręczne nadają się lepiej do wykonywania pojedynczych operacji lub niewielkiej ich
liczby, łatwiej je też transportować oraz zawsze są gotowe do pracy, gdyż nie trzeba dbać o to, aby akumulatory zasilające były naładowane (więcej informacji na www.agentools.pl).W szczypcach Knipex 97 43 200 typu Crimp i mechanicznych RENNSTEIG E-PEW stosuje się te samematryce