O dwóch różnych technikach oscylacji stosowanych w elektronarzędziach

Obecnie wielu sprzedawców i autorów pseudoporadnikowych publikacji, chwalących się swoją wiedzą oraz kompetencjami w dziedzinie elektronarzędzi, myli zasady działania szlifierek delta i oscylacyjnych wielofunkcyjnych urządzeń szlifująco-tnących. Dlatego postanowiliśmy podać na temat tych urządzeń kilka ważnych i przydatnych informacji, które pozwolą zrozumieć zasady ich działania.

Na temat oscylacyjnych wielofunkcyjnych urządzeń szlifująco-tnących spotyka się wiele błędnych opinii. W publikacjach (nie będziemy tu ich wymieniać), które ogłaszają się, że są kompetentnymi poradnikami zakupowymi, pomimo że zawierają masę błędów merytorycznych (ich lista zapełniłaby co najmniej rozkładówkę naszego pisma), wywodzi się zasadę działania oscylacyjnych wielofunkcyjnych urządzeń szlifująco-tnących od szlifierek delta, które obecnie wyszły

prawie zupełnie z produkcji. „Gazeta Narzędziowa” i portalnarzedzi.pl, jak przyznajemy, ma też w tym mały udział, bo często zestawialiśmy szlifierki delta z oscylacyjnymi wielofunkcyjnymi urządzeniami szlifująco-tnącymi, jednakże wskazując przy tym na różnicę w zasadzie działania tych urządzeń. Ponieważ jesteśmy czasami czytani po łebkach i bardzo często kopiowani przez osoby niekompetentne (nasze teksty przerabia się w internecie i czasopismach zajmujących się narzędziami oraz firmach public relation), dochodzi do wielu nieporozumień i błędnych twierdzeń na temat narzędzi. Aby im zapobiec, postanowiliśmy wyjaśnić niektóre podstawowe kwestie. Zaczynamy więc od oscylacyjnych wielofunkcyjnych urządzeń szlifująco-tnących i szlifierek delta. Otóż te dwa rodzaje urządzeń nie mają ze sobą więcej wspólnego niż elektronarzędzia różnych rodzajów oraz podobny „na oko” kształt. Zasady ich działania są bowiem diametralnie różne, choć do ich scharakteryzowania używa się pojęcia oscylacji.

Szlifierki delta to typ kompaktowych szlifierek oscylacyjnych ze stopą trójkątną, przeznaczonych głównie do szlifowania w miejscach trudno dostępnych, np. w narożnikach, kantach itp., lub do obróbki szlifierskiej niewielkich elementów. Zastosowano w nich mimośrodowy mechanizm oscylacji stopy szlifierskiej, który powoduje poruszanie się jej po okręgu ruchem krzywoliniowym o promieniu zwykle od 2 do 7 mm (maksymalnie 11 mm). Średnica ta nosi miano mimośrodu, gdyż – jak wiadomo – okrąg jest szczególnym przypadkiem elipsy. Ponieważ taki ruch jest okresowy, określa się go mianem oscylacji. Dla łatwego odróżniania nazwijmy go oscylacją mimośrodową. Przypominamy, słowo „oscylacja” wywodzi się od łacińskiego „oscillatio”, które oznacza czynność wahania lub kołysania się.

Zasada działania oscylacyjnego wielofunkcyjnego urządzenia szlifująco-tnącego jest zupełnie inna, gdyż oparta nie na mechanizmie mimośrodowym, lecz krzywkowym. Jego działanie polega na nadaniu osi (wrzecionu roboczemu elektronarzędzia) ruchu obrotowego o cyklicznie zmiennym kierunku i niewielkiej amplitudzie (maksymalnie 3°). Przypomina to w pewnym sensie ruch wahadła, przy czym jest on nadawany przez poziomą oś jego zawieszenia, a nie poprzez odchylenie od pionu w polu grawitacyjnym jakiejś zawieszonej w jednym punkcie masy (tzw. wahadło fizyczne, nie mylić z matematycznym). Taki ruch dla łatwego rozróżniania pojęciowego nazywamy oscylacją osiową.

Jakie są konsekwencje praktyczne obu rodzajów oscylacji? Decyduje o nich charakterystyka liniowa i wektorowa (kierunku) generowanego ruchu. Zgodnie z nią oscylacja mimośrodowa nadaje punktom ruch obrotowy o promieniach niewspółśrodkowych, których długość jest równa wielkości mimośrodu. Dlatego ten typ oscylacji doskonale nadaje się do napędu płaskich narzędzi szlifujących, takich jak papiery czy płótna ścierne, które muszą być przy tym zamocowane w płaskiej stopie. Tego typu ruchu z powodu niewspółśrodkowości okręgów, po których poruszają się punkty, nie można wykorzystać do cięcia, gdzie wymaga się równomiernego styku ostrza z obrabianym materiałem.

W przypadku oscylacji osiowej punkty poruszają się naprzemiennie w obu możliwych kierunkach po okręgach o różnych promieniach, które jednakże mają wspólny środek. To zaś oznacza, że nadaje się ona, podobnie jak oscylacja mimośrodowa, do wprawiania w ruch wspomnianych płaskich narzędzi szlifierskich. Ale na tym nie koniec, oscylacja osiowa może też napędzać narzędzia tnące, tj. brzeszczoty segmentowe, piłki, itp., bo umożliwia stałą styczność ostrza z obrabianym materiałem. Z jej użyciem możemy więc ciąć lub szlifować za pomocą wąskich krawędzi (usuwanie fug czy klejów).
Jak

widać, oscylacja osiowa pod względem zastosowań jest bardziej wszechstronna od mimośrodowej. Jej to właśnie zawdzięczają swoją szybko rosnącą popularność oscylacyjne wielofunkcyjne urządzenia szlifująco-tnące, zwane niekiedy z angielska multi-toolami. Obecnie w znacznym stopniu wyparły one szlifierki delta (poza specjalistycznymi i wysoce profesjonalnymi modelami, np. produkcji Festool), od których są bardziej wszechstronne, gdyż szlifują i tną.

Przypomnijmy, pierwsze oscylacyjne wielofunkcyjne urządzenia szlifująco-tnące opracowała niemiecka firma FEIN ponad 30 lat temu. Nazwała je, biorąc pod uwagę odmienne parametry techniczne, MultiMastrami oraz Supecutami. Po wygaśnięciu patentów na mechanizm krzywkowy wytwarzanie multi-tooli rozpoczęli inni producenci elektronarzędzi, co doprowadziło do zaprzestania lub ograniczenia przez nich produkcji szlifierekdelta.

ZOBACZ TAKŻE
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

SZCZYPCE (CZ. I). KOMBINERKI UNIWERSALNE

W naszym nowym cyklu przyjrzymy się dużej rodzinie narzędzi ręcznych nazywanych popularnie szczypcami. Na początku zajmiemy się kombinerkami.

 

Zanim omówimy wspomniane tu narzędzia, podamy kilka uwag natury ogólnej. Szczypce pod względem podstawowego rodzaju zastosowania możemy podzielić na służące do (1) chwytania, (2) cięcia oraz (3) chwytania i cięcia zarazem. Dlatego można wyróżnić trzy podstawowe ich rodzaje, a więc (1) szczypce chwytaki (np. klucze do rur, szczypce typu Morse’a, itp.), (2) obcinaki (obcęgi, obcinaki ukośne, boczne itd., nożyce) i (3) typu kombinerki (używane zarazem do obcinania i chwytania).
Ponieważ kombinerki są najbardziej popularnym rodzajem szczypiec, naszą opowieść o tych narzędziach zaczniemy właśnie

od nich. Tak jak każde szczypce, mają dwie dźwignie stanowiące ich ramiona, skrzyżowane są one ze sobą we wspólnym punkcie oparcia. Krótsze ramiona każdej z dźwigni stanowią odpowiednio profilowane szczęki, zaś dłuższe – rękojeści. Punktem oparcia dźwigni oraz elementem łączącym dwa ramiona jest połączenie sworzniowe. Ze względu na kształt szczęk wśród kombinerek można wyróżnić narzędzia uniwersalne, półokrągłe i okrągłe, płaskie. W niniejszym artykule omówimy pierwsze z nich.
Zaczniemy od budowy szczęk. Od czoła wykonano w nich ryflowane powierzchnie chwytne. Można wyróżnić w nich dwie części: (1) tzw. szczęki płaskie (od czoła narzędzia) przechodzące w (2) półelipsoidalne. Szczęki płaskie służą do chwytania przedmiotów o niewielkiej grubości, można nimi wykonywać też takie czynności, jak: zaprasowywanie, zaginanie i odginanie płaskich przedmiotów, np. blaszek drutów czy kabli, chwytanie niewielkich montowanych/demontowanych elementów itp., podtrzymywanie lutowanych przewodów itd. Natomiast ryflowane szczęki półelipsoidalne znajdują zastosowanie w chwytaniu okrągłych elementów, np. łbów wkrętów czy śrub, lub wielokątnych, np. sześciokątnych łbów śrub.


Od strony rękojeści półelipsoidalne ryflowane powierzchnie chwytne szczęk przechodzą w większy od nich półelipsoidalny płaski łuk zbliżony kształtem do półokręgu, a z drugiej – w ostrza do cięcia. Półelipsoidalne łuki dwóch szczęk tworzą duży rozwierany pierścień, który służy także do chwytania okrągłych elementów, ale za to takich, które są parokrotnie większe niż te, które można uchwycić półelipsidalnymi szczękami ryflowanymi. Ostrza zaś przeznaczone są głównie do cięcia drutu i kabli, lecz można nimi także nacinać cienkie blachy, obcinać żyłkę nylonową itd.
Za szczękami i pierścieniem chwytnym znajduje się oś (punkt podparcia dźwigni) narzędzia, którą stanowi sworzeń łączący, a za nim ramiona stanowiące rękojeści. Są one odpowiednio wyprofilowane. Dla wygody chwytu na stalowych rękojeściach mocuje się na stałe ergonomicznie wyprofilowane nakładki wykonane z tworzywa, które popularnie nazywa się rękojeściami. Są także nakładki-rękojeści spełniające także funkcję izolowania od prądu elektrycznego, które stosuje się w kombinerkach przeznaczonych dla elektryków. Muszą one spełniać rygorystyczną normę EN 60900.
Podanemu przez nas opisowi odpowiadają najczęściej spotykane na rynku narzędzia mające tzw. klasyczną budowę. Niektórzy producenci stosują innowacyjne ich modyfikacje zwiększające użyteczność. Np. wykonali duże ryflowania w pierścieniu chwytnym. Dzięki temu kombinerek można użyć jako klucza oczkowego do wkręcania/odkręcania śrub z łbem sześciokątnym od M8 do M10. Producenci przesuwają także oś dźwigni narzędzia w stronę szczęk, zwiększając tym samym siłę wywieraną dłonią za ich pośrednictwem.


O klasie – profesjonalnej czy popularnej (dla majsterkowiczów) – decyduje wykonanie kombinerek. Profesjonalne tego typu narzędzia są kute matrycowo ze stali chromowo-wanadowych lub węglowych, następnie obrabiane cieplnie oraz wykańczane (szlifowane) oraz zabezpieczane antykorozyjnie (np. chromowane i pokrywane specjalnymi powłokami PTFE), ich ryflowane powierzchnie chwytne i ostrza służące do cięcia są utwardzane indukcyjnie, przeważnie do 64 HRC (wykonania przeznaczone do stosowania przemysłowego). Szczęki są ściśle spasowane i połączone mocnym oraz odpornym na zużycie sworzniem. Profesjonalne kombinerki mają rękojeści 2-komponentowe wykonane z wysokiej jakości elastomerów. Ich grzbiet pokrywa się

miękkim elastomerem antypoślizgowym, chroniąc w ten sposób wrażliwie części dłoni przed urazami. Części boczne rękojeści są twardsze w celu zmniejszenia tarcia palców. Przednia część rękojeści ma odpowiednio wyprofilowane występy (czy też zgrubienia) zapobiegające przypadkowemu zsunięciu się dłoni na szczęki, czego skutkiem mogłoby być ich zranienie np. podczas cięciadrutu.

pins

 

ZOBACZ TAKŻE
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
copyright 2025 portalnarzedzi.pl | wykonanie monikawolinska.eu