Mikrometr YATO

Nie wszyscy wiedzą o tym, że mikrometr został wynaleziony już w XVII wieku. Mimo upływu czasu i pojawiających się współcześnie nowoczesnych elektronicznych przyrządów pomiarowych dzięki swojej prostocie i niezawodności jest nadal chętnie wykorzystywany do wykonywania dokładnych pomiarów.

Mikrometr (a właściwie mikromierz) należy do grupy przyrządów pomiarowych, służących do wykonania pomiarów liniowych z dokładnością 0,01 mm. Jego zasadniczym elementem gwarantującym tak dokładne pomiary jest precyzyjnie wykonana śruba mikrometryczna o skoku 0,5 mm (rzadziej 1 mm). Pomysł na pomiar jest prosty: obrót śruby mikrometrycznej o znanym skoku powoduje pokonanie przez nią określonej długości liniowej.

Odczyt pomiaru dokonuje się na podziałce naniesionej na współpracującym ze śrubą bębnie mikrometru. Jeżeli skok śruby mikrometrycznej wynosi 0,5 mm, to musimy wykonać dwa pełne obroty pokrętłem, aby szczęki pokonały odległość 1 mm.

W zależności od konstrukcji mikrometry służą do wykonywania pomiarów zewnętrznych, wewnętrznych lub mieszanych. Mogą to być mikrometry szczękowe, głębokościomierze i średnicówki mikrometryczne i inne specjalizowane przyrządy.
Marka YATO w szerokiej gammie swoich produktów posiada również mikrometry. Przyjrzymy się bliżej mikrometrowi o zakresie pomiarowym 25 do 50 mm (YT 72301). Można nim dokonywać pomiarów z dokładnością 0,01 mm. Z uwagi na wpływ temperatury otoczenia na metal, zalecana jest praca mikrometrem w zakresie temperatur od 5 do 40°C. Wpływ wilgotności poniżej 80% wilgotności względnej według opinii producenta jest bez znaczenia.

Przed przystąpieniem do pomiarów mikrometrem należy oczyścić jego powierzchnie pomiarowe i prowadnicę szmatką bawełnianą. Nie wolno przemywać tych powierzchni rozpuszczalnikami lub kwasami. Następnie należy sprawdzić położenie zerowe mikrometru, a w razie konieczności przeprowadzić jego zerowanie. Do tego celu służy specjalny kluczyk i trzpień pomiarowy o długości 25 mm (oba elementy są dołączone do zestawu). Zerowanie polega na doprowadzeniu do takiej sytuacji, żeby linia „0” na bębnie pokrywała się z linią poziomą skali.

Do utrwalenia wyniku pomiaru służy zacisk ustalający. Należy pamiętać o tym, że bębnem pomiarowym możemy obrać jedynie po wcześniejszym zwolnieniu zacisku ustalającego. W czasie pomiaru należy rozsunąć powierzchnie pomiarowe na odległość nieco większą od mierzonego przedmiotu. Następnie wstępnie doprowadzamy do zsunięcia się szczęk pomiarowych, bezwzględnie zachowując zasadę końcowego dokręcania szczęk za pomocą sprzęgiełka. Gdy usłyszymy działanie sprzęgiełka, należy dokonać odczytu wielkości mierzonej na noniuszu.

Podczas operacji pomiaru zamocowanie mierzonego przedmiotu (lub samego mikrometra) ułatwi pomiar i może wpłynąć na osiągniecie większej dokładności. Aby wynik pomiaru był wiarygodny, zaleca się wykonanie kilku pomiarów, a następnie uzyskanie średniej arytmetycznej z wyników.

Ponieważ opisywany analogowy mikrometr jest czterokrotnie tańszy od swojego elektronicznego odpowiednika, a cechuje go niezawodność i przy prawidłowej eksploatacji duża trwałość, należy przypuszczać, że tradycyjnymi mikrometrami będziemy jeszcze długo z powodzeniem wykonywać precyzyjnepomiary.