Klucze nasadowe (część VI). Akcesoria do kluczy nasadowych: grzechotki

Grzechotka jest specjalnym rodzajem pokrętła, którego użycie bardzo przyspiesza operację dokręcania/odkręcania śrub i nakrętek.

Znane firmy dbają o wysoką jakość swoich grzechotek, poddając je wszechstronnym testom pod obciążeniami statycznymi i dynamicznymi. Wielkość momentu obrotowego aplikowanego w czasie testów znacznie przekracza wielkości momentu, jaki wykorzystuje się w czasie normalnej eksploatacji pokrętła. Dla różnej wielkości zabieraków stosowane są w czasie testów momenty obciążające o różnej wielkości.

W ofertach markowych firm można się spotkać z wieloma różnymi konstrukcjami grzechotek. Wszystkie posiadają wspólną cechę. Grzechotki z mechanizmem zębatkowym umożliwiają szybkie

wykonywanie pracy jedną ręką. W niektórych rodzajach grzechotek powrotny ruch pokrętła dokonuje się przy stosunkowo niewielkim ruchu kątowym wynoszącym tylko 5°. W takich mechanizmach musi znajdować się wieniec zębaty o wielu zębach (np. 72 zęby). Jest to ważna cecha pokrętła przydatna szczególnie podczas wkręcania (odkręcania) w ograniczonym polu roboczym. Wieńce o mniejszej liczbie zębów pozwalają na wykonanie ruchu jałowego o odpowiednio większej wielkości kąta, czyli 7°, 9°, 11° lub 15°. Aby przeniesienie roboczego momentu obrotowego było pewne, w grzechotce musi być zazębione co najmniej kilkanaście ząbków. Większość grzechotek posiada różne systemy pozwalające na łatwe i szybkie zmiany kierunku pracy (tryb zakręcania i odkręcania). Niektóre modele pozwalają wykonać tę czynność jedną ręką. Niekiedy spotyka się grzechotki, w których konstrukcja mechanizmów umożliwia używanie pokręteł w środowiskach zapylonych i zabrudzonych. Stosuje się wówczas w mechanizmach zębatkowych większe rozmiary zębów.

Ponieważ elementy mechanizmów zębatkowych narażone są na przyspieszone zużycie, większość firm oferuje sprzedaż części zapasowych do grzechotek swojej produkcji. Długości pokręteł grzechotkowych są różne dla odmiennych wielkości zabieraków. Dla zestawów 1/4” długość pokręteł grzechotkowych wynosi około 120 mm i odpowiednio dla zestawów 3/8” – 200 i 275 mm, 1/2” – 270 i 350 mm, a 3/4” – 510 i 620 mm.

Najmniej skomplikowanym typem grzechotek są pokrętła z przelotowym czworokątnym zabierakiem. Zmiany kierunku pracy grzechotki dokonuje się tu przez wypchnięcie czworokątnego czopa zabieraka na drugą stronę. Grzechotki dwukierunkowe mogą posiadać w górnej części głowicy przełącznik tarczowy. Drobne ząbki na jego obwodzie ułatwiają operatorowi przełączenie grzechotki w odpowiedni tryb pracy. Można tego dokonać nawet jedną ręką. Również jedną ręką przełącza się tryb pracy w grzechotkach dwukierunkowych z przełącznikiem dźwigniowym. Mechanizm zapadkowy w niektórych grzechotkach posiada możliwość blokady w położeniu środkowym. W wielu ofertach markowych firm można spotkać pokrętła grzechotkowe z głowicą odchylaną pod kątem do 180°.
Spotyka się również szczególnie lekkie pokrętła grzechotkowe, których ramię jest wykonane ze stopów aluminium, a mechanizm zapadkowy oczywiście ze stali wysokiejjakości.