Klucze dynamometryczne Proxxon
Jeżeli chcemy precyzyjnie dokręcić połączenie gwintowe, musimy dysponować specjalnym do tego celu narzędziem – kluczem dynamometrycznym. Opowiemy o tego rodzaju kluczach posługując się jako przykładem ich modelami, które produkuje firma PROXXON,.
Odpowiedzialny mechanik czy monter nigdy nie pozwoli sobie na dokręcanie odpowiedzialnych połączeń śrubowych „na oko”. W określonych przypadkach szkodliwe może okazać zarówno zbyt słabe dokręcenie połączenia, jak i zbyt mocne. Skutki zbyt słabego dokręcenia są łatwo przewidywalne: po prostu, w trakcie eksploatacji danego urządzenia połączenie śrubowe się samoczynnie rozkręci. A czy może być
szkodliwe zbyt mocne dokręcenie śruby czy nakrętki? Otóż z pewnością tak. W przypadku połączeń części stalowych zbyt mocno dokręcona śruba może się wydłużyć, przez co straci swoje parametry. W skrajnym przypadku może zostać nawet zerwana. Z kolei przy łączeniach części wykonanych ze stopów aluminium czy miedzi bez użycia klucza dynamometrycznego bardzo łatwo można uszkodzić przykręcany element. Przykładem takiego odpowiedzialnego połączenia jest chociażby głowica silnika samochodowego. W tym przypadku nie tylko istotna jest wielkość siły z jaką przykręcamy nakrętkę, ale także ściśle określona jest kolejność dokręcania poszczególnych nakrętek. Klucz dynamometryczny jest również bardzo przydatny przy dokręcaniu różnego rodzaju nakrętek wykonanych z tworzywa sztucznego. Do ich dokręcenia jest niezbędna stosunkowo niewielka siła, a dokładną wartość wywieranego momentu możemy uzyskać dzięki profesjonalnemu kluczowi dynamometrycznemu.Tego rodzaju klucze dynamometryczne służące do precyzyjnego dokręcania połączeń gwintowych z siłą o określonym momencie posiada w swojej ofercie niemiecka firma PROXXON. Klucze są wykonane ze stali chromowo-wanadowej. Dzięki temu charakteryzują się odpowiednią trwałością i wytrzymałością. Rękojmią tego jest udzielana przez firmę 2-letnia gwarancja na te narzędzia, z dobitnym zaznaczeniem, że warunki gwarancji obejmują również przypadki intensywnego wykorzystywania kluczy w zastosowaniach przemysłowych. Klucze posiadają mechanizm grzechotkowy z przełącznikiem lewo-prawo. Aby klucz ustawić na określony moment, należy pokręcić pierścieniem umieszczonym na końcu uchwytu. Klucz dzięki odpowiedniemu naciągowi zapadki dynamometrycznej, po osiągnięciu żądanej siły dokręcania przeskakuje o jeden ząbek. W tym momencie powstaje charakterystyczny dźwięk (klik). Wówczas należy zaprzestać dalszego dokręcania połączenia. Możemy być pewni, że z precyzyjnie określonym momentem połączenie zostało dokręcone. Duża i czytelna skala możliwych do ustawienia momentów umieszczona jest w rączce klucza. Po ustawieniu żądanego momentu należy zablokować klucz zabezpieczeniem na końcu rączki. Rączka klucza dynamometrycznego jest wykonana jest z trwałego i estetycznego tworzywa sztucznego, posiada do tego ergonomiczny kształt. W zależności od potrzebnego zakresu ustawienia momentu, należy wybrać jeden z 3 możliwych kluczy:
- MICRO-Click 320/s dla momentów w zakresie od 50 do 320 Nm zakończony końcówką 1/2”
- MICRO-Click 200/s dla momentów w zakresie od 40 do 200 Nm zakończony końcówką 1/2”,
- MICRO-Click 100/s dla momentów w zakresie od 20 do 100 Nm zakończony końcówką 3/8”,
- MICRO-Click 30/s dla momentów w zakresie od 5 do 30 Nm zakończony końcówką 1/4”.
Wszystkie wyżej wymienione klucze osiągają tolerancję ustawienia momentu obrotowego ±3%. Oprócz wyżej opisanych kluczy firma PROXXON ma również w swojej ofercie wkrętak dynamometryczny dla momentów obrotowych z zakresu od 1 do 5 Nm. Tolerancja uzyskania momentu w tym narzędziu wynosi ±6%. Wkrętak wyposażony jest w standardowy uchwyt dla bitów o wielkości 1/4”, a także sześciokątny/czterokątny adapter pozwalający obsługę nasadek 1/4”. Zarówno klucze, jak i wkrętak są sprzedawane w estetycznych i trwałych opakowaniach ochronnych wykonanych z tworzywa sztucznego. Na koniec istotna uwaga: nigdy nie wolno używać kluczy dynamometrycznych do odkręcania zapieczonych śrub, gdyż grozi to trwałym uszkodzeniem tego precyzyjnego narzędzia. Zaś po każdej pracy należy wyzerować klucz dynamometryczny, czyli powrócić do pozycji wyjściowej. Jest to warunek prawidłowego użytkowania klucza. Pozostawienie klucza w tzw. naciągnięciu powoduje utratę właściwości sprężyny, co prowadzi w konsekwencji do nierzetelności pomiarów.