Jak FEIN produkuje i serwisuje elektronarzędzia? Polscy dystrybutorzy elektronarzędzi w siedzibie FEINa

Przedstawiciele firm, które zajęły czołowe miejsca w konkursie „Oktoberfest z FEIN”, zostali zaproszeni przez FEIN-Polska-Elektronarzędzia nie tylko do Stuttgartu na październikowe święto piwa, ale także mieli okazję zwiedzić główną siedzibę i fabrykę niemieckiego producenta elektronarzędzi z Bargau.

Niemiecka firma siedzibę C. & E. FEIN GmbH to, jak wiadomo, najstarszy producent elektronarzędzi na świecie, który za dwa lata obchodzić będzie swoje 150-lecie. Jeden z jej założycieli, Emil Fein, w 1895 r. wynalazł pierwsze elektronarzędzie – elektryczną wiertarkę ręczną. Zapoczątkowała ona rozwój tej grupy narzędzi i związanej z nimi branży przemysłowej. Niemiecki producent nie poprzestał na

wynalezieniu pierwszego elektronarzędzia, ale opracował też wiele tego typu urządzeń oraz innowacyjnych rozwiązań w nich stosowanych. Zasłynął także wynalezieniem pierwszego na świecie wielofunkcyjnego narzędzia oscylacyjnego zwanego MultiMaster, które parę lat temu, po wygaśnięciu patentu, weszło do programu produkcyjnego największych wytwórców elektronarzędzi i stało się obecnie bardzo popularne zarówno wśród profesjonalistów, jak i majsterkowiczów. Nam w redakcji FEIN kojarzy się nie tylko z tradycją oraz wysoką jakością, ale także z nowoczesnością, bo niczym nie przypomina firmy z tak długim życiorysem. Dobitnie przekonaliśmy się o tym, zwiedzając główną siedzibę C. & E. FEIN GmbH oraz fabrykę elektronarzędzi w Bargau.

Zanim weszliśmy do hali produkcyjnej, o firmie, jej historii i fabryce opowiedział polskim partnerom handlowym Hannes Eitel, dyrektor eksportu oraz regionu Europy Wschodniej w C. & E. FEIN GmbH: – Naszym znakiem rozpoznawczym jest innowacja, posiadamy bowiem ponad 800 aktywnych praw ochronnych, w tym około 500 to patenty lub zgłoszenia patentowe. Wynaleźliśmy, oprócz pierwszego elektronarzędzia, czyli wiertarki elektrycznej, piłę posuwową oraz narzędzie oscylacyjne. Nasze elektronarzędzia produkujemy wyłącznie dla użytkowników z przemysłu i rzemiosła. Jedynie popularny FEIN MultiMaster kupowany jest także przez majsterkowiczów i tzw. drobnych fachowców, mimo iż jest to nadal urządzenie klasy przemysłowej. Nasza główna siedziba mieści, oprócz biur zarządu i administracji, działy marketingu, sprzedaży, eksportu oraz rozwoju, centrum szkoleniowe i centralny serwis na Niemcy. Wraz z halami produkcyjnymi ma powierzchnię 24 tys. m kw. Oprócz głównego zakładu produkcyjnego w niemieckim Bargau posiadamy fabryki zlokalizowane w Danii (szlifierki taśmowe GRITbyFEIN) i Stanach Zjednoczonych (wiertarki magnetyczne linii FEIN KBB). Nasze interesy na rynkach światowych reprezentuje 17 własnych przedstawicielstw krajowych, w tym jedno działające w Polsce (FEIN-Polska-Elektronarzędzia), oraz ponad 50 zewnętrznych firm-agentów, które na wyłączność importują nasze maszyny do swoich krajów. Marka FEIN oznacza elektronarzędzia profesjonalne klasy premium mające najwyższą jakość wykonania i wytrzymałość oraz żywotność, jak też specjalistyczne rozwiązania przeznaczone do obróbki metali, wnętrzarskich prac wykończeniowych i dla branży samochodowej. Głównymi filarami naszej strategii są: opracowywanie i wytwarzanie innowacyjnych rozwiązań, koncentracja na rynku i klientach oraz zapewnienie wysokiej jakość naszym produktom – konkludował Hannes Eitel.

Następnie Sebastian Kaliski, prezes Fein-Polska-Elektronarzędzia, podziękował partnerom handlowym za zaangażowanie i świetne wyniki w konkursie oraz przedstawił informację na temat rozwoju polskiej spółki FEINa: – Od przeszło 10 lat z wyłączeniem kryzysowego roku 2009 notujemy stały wzrost przychodów ze sprzedaży, co ma miejsce także w roku bieżącym. Jest to niewątpliwie zasługą naszych dystrybutorów w Polsce, naszych pracowników, ale także wynikiem dbałości firmy FEIN o wysoką jakość i innowacyjność produktów, która coraz bardziej doceniana jest przez użytkowników.

Produkcja elektronarzędzi
Fabryka elektronarzędzi FEIN w Bargau produkuje wszystkie główne części składowe tych maszyn: silniki elektryczne prądu zmiennego i stałego (w tym bezszczotkowe), tworzywowe obudowy maszyn oraz części mechaniczne. Oprowadzał nas po niej Hartmut Speidel z działu szkoleń. Jej zwiedzanie rozpoczęliśmy od działu zajmującego się produkcją elementów mechanicznych przekładni i osi wirników silników elektrycznych. Produkcja w nim jest całkowicie zautomatyzowana – udział człowieka sprowadza się w zasadzie do ustawienia parametrów i trybów pracy maszyn oraz ich kontroli, jak również

do obsługi logistycznej obrabiarek CNC, czyli dostarczania elementów do obróbki i odbierania gotowych części oraz przekazywania ich do magazynu produkcyjnego, z którego trafiają na montaż elektronarzędzi czy do działu zajmującego się produkcją silników elektrycznych. Jak wspomnieliśmy, wytwarzanie silników rozpoczyna się od wyprodukowania w dziale obróbki mechanicznej stalowej osi wirnika i zahartowania jej. Następnie na specjalistycznym automacie sterowanym numerycznie montuje się na osi ożebrowanie wykonane z cienkich blaszek metalowych za pomocą wytrzymałego temperaturowo i mechanicznie tworzywa sztucznego wtryskiwanego pod wysokim ciśnieniem oraz zaprasowuje się plastikowe boczne tuleje izolujące. Tworzywo to nie tylko łączy ożebrowanie ze stalową osią, ale także izoluje elektrycznie te dwa elementy. Tak wstępnie przygotowany szkielet wirnika poddawany dalszym operacjom montażowym, które wykonuje się maszynowo na specjalnej linii i automatach. Pracą tych maszyn steruje się numerycznie, wykorzystując do tego specjalne oprogramowanie, sensory (czujniki), automatyczną linię transportową z podajnikami i elementy wykonawcze. Na linii produkującej wirniki silników komutatorowych na prąd zmienny wykonuje się: montaż tekturowych przekładek izolujących w ożebrowaniu, montaż komutatora, nawijanie drutu miedzianego na tak odizolowane ożebrowanie wirnika, zgrzewanie (łączenie) uzwojenia z komutatorem, przycinanie wystającej ponad wirnik tekturowej izolacji, pokrywanie żywicą epoksydową uzwojenia w celu zabezpieczenia go przed negatywnym oddziaływaniem kurzu i pyłu. Na oddzielnych automatach montuje się wentylator na osi wirnika i wyważa wirnik.
Obok automatów produkujących wirniki znajduje się linia służąca do wytwarzania stojanów do silników komutatorowych na prąd zmienny 230 V. Najpierw na nawijarce automatycznej wykonuje się ich uzwojenia, a potem izoluje je ręcznie, co zapewnia bardzo wysoką dokładność wykonania tej operacji (dlatego nie została ona zautomatyzowana). Tak przygotowane uzwojenia umieszcza się w stojanie.

Na oddzielnej linii odbywa się produkcja silników bezszczotkowych stosowanych w elektronarzędziach bezprzewodowych. Bezszczotkowe silniki FEINa w stosunku do konkurencji wyróżnia średnio dwa razy większa średnica osi wirnika wynosząca 10 mm i zamknięta szczelna obudowa. Tak gruba oś pozwala bezpiecznie przenosić duże momenty obrotowe (do 90 Nm) bez ryzyka jej urwania, natomiast szczelna obudowa uniemożliwia wnikanie do silnika drobin pyłu, które skracają jego żywotność.

Tworzywowe obudowy elektronarzędzi produkowane są na automatycznych wtryskarkach w dziale tworzyw sztucznych. Wytwarza się je z poliamidu wzmocnionego włóknem szklanym, aby miały wysoką twardość i wytrzymałość mechaniczną. Granulaty tych materiałów i barwnik w odpowiednich proporcjach trafiają do maszyny, gdzie są mieszane, podgrzewane do postaci płynnej i wtryskiwane do form. Na wtryskarkach dokonuje się także pokrycia wykonywanej obudowy maszyny miękkim gumowym materiałem (tzw. Soft grip) przy użyciu metod wtrysku i zgrzewania. W tym celu do wtryskarki podaje się odpowiednio przygotowany granulat gumowy.

Montaż elektronarzędzi w fabryce FEINa odbywa się w specjalnych rozbudowanych stanowiskach gniazdowych, wyposażonych w odpowiednie narzędzia (wkrętarki, prasy, itd.) oraz instrumenty testowe, jak też w podręczny zapas części do składanej maszyny. Każdy z pracowników tych stanowisk montuje sam kompletne elektronarzędzie oraz wstępnie sprawdza jego działanie. Np. sam montaż elektronarzędzia FEIN MultiMaster trwa jedynie 5 min, zaś dużej szlifierki kątowej – 10 min. Jeden z pracowników gniazda montażowego zajmuje się wyłącznie kontrolą jakości wykonania maszyny. Dokonuje on sprawdzenia jej metodą oglądu wzrokowego i słuchowego oraz

przy użyciu testowych instrumentów mierzących obroty oraz pobór prądu, kontrolujących działanie elektroniki i testujących izolację. W tym celu urządzenie jest uruchamiane na ok 10 min w specjalnie przeznaczonym do tego boksie. Wyniki testów wyświetlane są na monitorze komputera. Pracownik zajmujący się kontrolą jakości sprawdza także prawidłowość działania uchwytów narzędziowych, sanek stojaków magnetycznych i innych podzespołów mechanicznych, w które wyposażane są maszyny. Jeśli elektronarzędzie nie działa prawidłowo, wraca do pracownika dokonującego montażu, aby usunął usterkę. Jeśli pracuje poprawnie, jest kompletowane, pakowane i odsyłane do magazynu w celu wysyłki do dystrybutora.

W zakładzie FEINa zastosowano więc tzw. komórkową organizację montażu. Jest ona w przypadku wytwarzania elektronarzędzi efektywniejsza od liniowej, gdyż eliminuje psychiczne znużenie montażystów wykonywanymi operacjami, które często jest przyczyną błędów produkcyjnych. Dlatego pracownicy co jakiś czas zmieniają stanowiska gniazdowe i zajmują się montażem innych maszyn. Taka organizacja jest dość elastyczna i pozwala np. na dokonywanie zastępstw montażystów nieobecnych w pracy z powodu choroby. Umożliwia też ścisłą kontrolę jakości produktów, a także określenie odpowiedzialności pracowników za prawidłowość wykonanych czynności.
Nadmieniamy, że FEIN w Bargau produkuje też brzeszczoty do oscylacyjnych elektronarzędzi wielofunkcyjnych. Są one tam punktowo zgrzewane (część chwytowa z ostrzem) i cechowane laserowo.

Polscy goście FEINa i reprezentacja FEIN-Polska Elektronarzędzia przed Muzeum Mercedesa w Stuttgarcie

 
Centralny Serwis FEIN na Niemcy
Dokonywane są w nim naprawy gwarancyjne i pogwarancyjne. Najpierw maszyny trafiają do strefy przyjęć, gdzie są wyjmowane z paczek i rejestrowane w systemie komputerowym serwisu. System ten służy do komunikowania pomiędzy poszczególnymi działami serwisu takich informacji, jak numer zlecenia, identyfikator maszyny, komenda wykonania jej naprawy lub diagnozy usterki, rodzaj uszkodzenia, koszt naprawy i jego akceptacja przez właściciela urządzenia, lista potrzebnych części zamiennych, identyfikator mechanika naprawiającego, itp. Po rejestracji w systemie maszyny umieszcza się na mobilnych regałach, z których w hali napraw są pobierane przez mechaników do naprawy lub diagnozy usterek. Maszyny przydziela się zgodnie z ze specjalizacją serwisantów. Po pobraniu mechanicy czyszczą urządzenia (służą do tego specjalistyczne myjki ciśnieniowe), diagnozują usterkę oraz sporządzają spis potrzebnych części zamiennych i zapisują te informacje w systemie komputerowym. Jeśli klient zaakceptował koszty, naprawa jest wykonywana. Jeśli jego akceptacja z jakichś powodów wydłuża się w czasie, rozmontowana maszyna odkładana jest na oddzielny regał. Serwis wyposażony jest w dwa automatyczne, sterowane komputerowo karuzelowe magazyny części zamiennych. Umożliwiają one szybki dostęp do nich i, co bardzo ważne, zajmują niewiele miejsca. Naprawę kończy kontrola sprawności maszyny i jej bezpieczeństwa elektrycznego (test izolacji). Potem trafia ona do strefy wydań, gdzie się ją pakuje wraz z fakturą (tylko w przypadku napraw pogwarancyjnych) i odsyła kurierem do właściciela. Naprawa w Centralnym serwisie FEINa trwa w 90% przypadków dwa dni.

Zajęcia praktyczne w centrum szkoleniowym
Po zwiedzaniu fabryki polscy partnerzy handlowi udali się do centrum szkoleniowego i wzięli udział w zajęciach praktycznych poprowadzonych przez Hartumta Speidla. Podczas nich zapoznano się z wiertarkami magnetycznymi, szlifierkami kątowymi z uchwytem ergo, nowymi szlifierkami prostymi, taśmowymi GRIT GBH oraz z wprowadzanymi na rynek kompaktowymi wkrętarkami 12 V. Podczas tych zajęć polscy

goście FEINa testowali wymienione maszyny i wymieniali uwagi merytoryczne na ich temat.

Reasumując, o fabryce elektronarzędzi FEIN w Bargau można powiedzieć, że jest niewątpliwie wzorcowym przykładem zastosowania nowoczesnych technologii do produkcji elektronarzędzi i uporządkowania procesów technologicznych. Zwiedzającemu ją, oprócz nowoczesnych maszyn sterowanych komputerowo i rozwiązań technologicznych, od razu rzuca się w oczy pedantyczne podejście do pracy i jej jakości oraz panująca w niej czystość. Dlatego ma się wrażenie, że FEIN swoje elektronarzędzia produkuje nie w fabryce, lecz wlaboratorium.