Frezarki górnowrzecionowe (rozdz. IV). Podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji (część C)

Przed przystąpieniem do pracy frezarką górnowrzecionową trzeba pewnie zamocować frez w tulejce oraz odpowiednio ustawić parametry obróbki: głębokość frezowania oraz prędkość obrotową.

Jednakże prawidłowe ich ustawienie nie zapewni nam automatycznie najlepszych rezultatów obróbki. Dla prawidłowego frezowania bowiem niezmiernie ważny jest kierunek posuwu. W literaturze przedmiotu wyróżnia się dwa podstawowe kierunki frezowania: współbieżny i przeciwbieżny. Ze współbieżnym frezowaniem mamy do czynienia wtedy, kiedy posuw ma ten sam kierunek co obroty (rotacja) frezu. Podczas tego typu skrawania występuje efekt wychodzenia frezu z powierzchni obrabianej, który ogranicza kontrolę operatora nad ręczną frezarką. Dlatego ręczne frezarki górnowrzecionowe nie są przeznaczone do tego

typu frezowania. Powody tego są dwa: zwiększone ryzyko wypadku przy pracy oraz uszkodzenia obrabianego elementu.

Przeciwbieżne frezowanie to takie, którego posuw ma przeciwny kierunek niż rotacja frezu. Podczas niego dochodzi do „wcinania się” tego narzędzia w materiał, co umożliwia pewną kontrolę operatora nad maszyną, przy czym siła posuwu jest tu odpowiednio większa niż w wypadku frezowania współbieżnego. Wybierając prawidłowy i bezpieczny kierunek frezowania, należy w przypadku materiałów o strukturze włóknistej zwrócić uwagę na kierunek układania się włókien. Od kąta przecinania się tych dwóch kierunków zależy bowiem jakość frezowania.

Frezując drewno, należy pamiętać, że ma ono małą twardość i dlatego może być łatwo skrawane. Elastyczność, zwłaszcza długich włókien miękkiego drewna, wywiera pewną siłę naciskającą na frez, powodującą tarcie, którego energia zamieniana jest na ciepło. Jest ono w małym stopniu rozpraszane przez wióry powstające podczas skrawania. Gdy temperatura skrawania staje się za wysoka, drewno zaczyna się palić, do czego nie wolno dopuścić. Dlatego operator frezarki powinien ograniczyć do minimum wydzielanie się ciepła podczas obróbki przez używanie ostrych narzędzi, dużych prędkości skrawania oraz szybkiego posuwu, a także poprzez odprowadzanie wiórów metodą ich odsysania, które powoduje ruch powietrza szybko rozpraszający ciepło powstające w strefie skrawania. Stąd odprowadzanie wiórów, jak już wyżej wspominaliśmy, pełni także funkcję chłodzenia pola pracy. Dlatego, jeśli chcemy uzyskiwać wysokiej jakości krawędzie w wyniku frezowania, powinniśmy koniecznie stosować odsysanie za pomocą wydajnego odkurzacza.