Przeglądając katalog młotów elektropneumatycznych Makita, można dostać oczopląsu. Jeśli pominiemy lekkie modele SDS-plus, do wyboru pozostanie 15 młotów udarowo-obrotowych i udarowych SDS-max. Japońska firma potrafi więc usatysfakcjonować nawet najbardziej wymagającego użytkownika.

Nie sposób w tak krótkim materiale opisać wszystkich dostępnych młotów Makita SDS-max. Zresztą o wielu z nich pisaliśmy już szczegółowo na łamach „Gazety Narzędziowej”, często prezentację uzupełniając filmami publikowanymi na naszej stronie internetowej www.portalnarzedzi.pl. W tym artykule skupimy się raczej na przedstawieniu najważniejszych rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych w młotach Makita, które sprawiają, że narzędzia tej marki

są jednymi z najchętniej kupowanych przez polskich użytkowników z branży ogólnobudowlanej. W ofercie młotów wyburzeniowych SDS-max Makita znajdziemy zarówno modele udarowo-obrotowe, którymi się wierci i kuje, jak i wersje tylko kujące. Modele te występują w różnych klasach wagowych: od 5 do 12 kg. Młoty w związku z tym zróżnicowaniem wagowym napędzane są silnikami o mocach od 850 do 1510 W. Dużo istotniejsze jednak w przypadku charakteryzowania młotów są ich możliwości pracy udarowej kujące, które wyrażają się energią pojedynczego udaru. Młotkami Makita uda nam się więc skuć i delikatną ścianę z pustaka ceramicznego bez większych, niekontrolowanych zniszczeń, i najtwardszy beton klasy B45 (moce udarów od 5,6 J od 29,5 J).

Najważniejszymi elementami konstrukcyjnymi każdego elektronarzędzia są silnik i przekładnia. To parametry silnka i sposób przeniesienia napędu i zamiany ruchu obrotowego na inne jego rodzaje decydują w dużej mierze o końcowej wydajności maszyny. We wszystkich modelach młotów wyburzeniowych Makita SDS-max zastosowano najnowocześniejsze jednostki napędowe, które charakteryzują się nie tylko bardzo dobrymi parametrami technicznymi, ale także najwyższą kulturą pracy i trwałością. W wielu modelach młotów Makita układy napędowe rozbudowane są o zaawansowaną elektronikę sterującą pracą maszyn. Są więc układy miękkiego startu, które powoli rozpędzają wiertła, oszczędzając w ten sposób zużycie podzespołów elektrycznych młotków. System stabilizacji obrotów pod zmiennym obciążeniem dba o to, żeby młot pracował z pełną wydajnością, nawet gdy w uchwycie zamontowana jest największa korona i wiercimy w twardym materiale. Z kolei inne układy elektroniczne w niektórych modelach pozwalają sterować płynnie obrotami za pomocą włącznika spustowego lub pokrętła do regulacji wstępnej prędkości obrotowej. Są także systemy bezpieczeństwa, które automatycznie wyłączają urządzenia w momencie zużycia się szczotek węglowych. Są one sprzężone w większości modeli z kontrolkami diodowymi, które na zielono oznajmiają gotowość maszyny do pracy, a na czerwono ostrzegają o konieczności jak najszybszego wysłania maszyny do serwisu na wymianę zużytych szczotek. Jeśli tego nie zrobimy na czas, może spotkać nas niemiła niespodzianka – po 8 godz. pracy od zaświecenia się lampki młot wyłączy się i nie będzie go można uruchomić. Wszystkie te elektroniczne dodatki sprawiają, że młotki Makita wyciskają 110% możliwości z mechanicznej konstrukcji silnika, przekładni i udaru elektropneumatycznego.

 

Zatrzymajmy się jeszcze na chwilę przy mechanicznych walorach młotów wyburzeniowych Makita. W większości modeli producent stosuje sprzęgło przeciążeniowe, które rozłącza napęd w momencie zakleszczenia się osprzętu podczas wiercenia lub kucia. To bardzo ważny element, który zapewnia bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa pracy, szczególnie podczas wiercenia otworów o dużych średnicach. Z kolei w mechanizmie udaru pneumatycznego producent stosuje specjalne zabezpieczenie przed pustymi uderzeniami. Oznacza to, że młot zaczyna kuć w momencie przyłożenia osprzętu do obrabianego materiały. Jest to metoda na znaczne przedłużenie żywotności elementów konstrukcyjnych udaru, ale także ochronę najdelikatniejszego elementu układu, czyli uchwytu narzędziowego SDS-max. W tym miejscu warto wspomnieć, że w zaawansowanych technicznie młotach japoński producent stosuje układ Soft No Load. Redukuje częstotliwość udarów na biegu jałowym, dzięki czemu zmniejsza wibracje przenoszone na ręce operatora, jak też umożliwia dokładne rozpoczynanie operacji kucia. Układ ten ogranicza też siłę pustych udarów i zapewnia uchwytowi SDS-max dłuższą żywotność. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że

w Makitach znajdziemy uchwyty automatyczne – oznacza to, że do osadzenia wiertła czy dłuta w gnieździe nie trzeba odciągać tulei blokującej. Wciskamy narzędzie w gniazdo, a kliknięcie oznacza jego prawidłowy montaż.

Każdy liczący się na rynku producent dużych młotów wiercąco-kujących i kujących posiada modele wyposażone w systemy antywibracyjne. Makita jest pod tym względem liderem rynku światowego, gdyż jej inżynierowie pierwsi zastosowali w młotach układ przeciwwag. Swoje zaawansowane rozwiązanie Makita nazwała AVT (Anti Vibration Technology). Głównym zadaniem tego układu jest zminimalizowanie ilości przenoszonych wibracji na ciało pracownika. Normy europejskie określają bardzo precyzyjnie, jaką ilością wibracji może być obciążony operator w trakcie jednego dnia roboczego. Wartość ta jest wyrażana za pomocą współczynnika ELV (Exposure Limit Value). Stosowanie systemów antywibracyjnych sprawia, że na ciało przenosi się mniej drgań niż w przypadku standardowych młotów i operator może dłużej pracować bez łamania przepisów BHP.

 

System AVT w młotach Makita składa się zasadniczo z dwóch podzespołów. Aktywny dynamiczny tłumik drgań jest zintegrowany z mechanizmem udarowym. To w rzeczywistości wspomniana przeciwwaga na sprężynach, której głównym zadaniem jest neutralizacja odrzutu maszyny powstającego w wyniku ruchu posuwisto-zwrotnego bijaka mechanizmu udarowego. Tę część wibracji, z którą nie poradzi sobie masa balansująca, przechwytuje sprężynowo-zawiasowy system mocowania rękojeści głównej do korpusu narzędzia oraz w niewielkie mierze miękkie okładziny Soft grip na uchwytach głównym oraz pomocniczym. Dzięki systemowi AVT pracownik przekracza normę ELV dopiero po 2-3 godz. (w zależności od modelu młota) nieprzerwanego kucia betonu o wytrzymałości 40 N/mm2, co w przypadku niektórych konkurencyjnych młotków jest wartością dwa razy dłuższą.

I na koniec warto pokazać kilka rozwiązań praktycznych, które zapewniają wysoką ergonomię pracy młotami SDS/max  Makity. Po pierwsze, trzeba podkreślić bardzo dużą dbałość producenta o jakość stosowanych materiałów. Chodzi tutaj głównie o okładziny na rękojeściach głównych i pomocniczych – są to przeważnie miękkie gumy Soft grip, które zapobiegają ślizganiu się dłoni. Wielkość uchwytów i przełączników jest tak dobrana, by młoty można było obsługiwać w grubych rękawicach roboczych. Nie wolno zapominać o bardzo użytecznej funkcji uchwytu narzędziowego, dzięki której można obracać osprzęt i ustawiać go w 12 różnych położeniach kątowych. Jest to szczególnie przydatne przy kuciu płaskimi dłutami i przecinakami. Najcięższe modele młotów Makita posiadają uchwyty pomocnicze w kształcie litery „D”, które można obracać o 360° wokół osi narzędzia i regulować położenie w płaszczyźnie prostopadłej do osi maszyny.
Reasumując, młoty SDS-max Makita to zaawansowane technicznie urządzenia zdolne sprostać wygórowanym wymaganiom firm budowlanych. Ich niezawdoność i siła zostały sprawdzone na milionów budów od Azji, Europy i obu Ameryk.

 

Dane techniczne młotów SDS-max marki Makita

Model	HR3540C	HR3541FC	HR4001C	HR4011C	HR4002	HR4003C	HR4013C	HR4501C	HR4511C	HR5201C	HR5212C
Obrotowy/kujący	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+	+/+
Moc silnika (W)	850	850	1100	1100	1050	1100	1100	1350	1350	1500	1510
Prędkość obrotowa (obr./min)	315-630	315-630	235-480	235-480	680	250-500	250-500	130-280	130-280	130-260	150-310
Częstotliwość udarów (min-1)	1650-3300	1650-3300	1350-2750	1350-2750	2500	1450-2900	1450-2900	1250-2750	1250-2750	1075-2150	1100-2250
Energia udaru (J)	5,6 J	5,7 J	6,8 J	6,2 J	6,1 J	8,3 J	8,0 J	10,1 J	9,4 J	19,7 J	19,1 J
Miękki start	+	+	+	+	–	+	+	+	+	+	+
Regulacja prędkości obrotowej /częstotliwości udarów	+	+	+	+	–	+	+	+	+	+	+
Elektroniczna stabilizacja obrotów/udarów	+	+	+	+	–	+	+	+	+	+	+
Sprzęgło przeciążeniowe	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+
Zabezpieczenie przed „pustymi” udarami	–	–	–	–	–	–	+ SOFT NO LOAD	–	–	–	+ SOFT NO LOAD
System antywibracyjny AVT	–	+	–	+	–	–	+	–	+	–	+
Masa (kg)	5,2	5,6	6,3	6,7	6,6	6,2	6,8	8,2	9,0	11,3	11,9

 

Model	HM0870C	HM0871C	HM1101C	HM1111C	HM1203C	HM1205C	HM1213C	HM1214C
Obrotowy/kujący	-/+	-/+	-/+	-/+	-/+	-/+	style="text-align: center;" width="11%"> -/+	-/+
Moc silnika (W)	1100	1100	1300	1300	1510	1510	1510	1510
Prędkość obrotowa (obr./min)	–	–	–	–	–	–	–	–
Częstotliwość udarów (min-1)	1100-2650	1100-2650	1100-2650	1100-2650	950-1900	950-1900	950-1900	950-1900
Energia udaru (J)	7,6 J	8,1 J	11,5 J	11,2 J	19,1 J	19,1 J	18,6 J	19,9 J
Miękki start	+	+	+	+	+	+	+	+
Regulacja prędkości obrotowej /częstotliwości udarów	+	+	+	+	+	+	+	+
Elektroniczna stabilizacja obrotów/udarów	+	+	+	+	+	+	+	+
Sprzęgło przeciążeniowe	–	–	–	–	–	–	–	–
Zabezpieczenie przed „pustymi” udarami	–	+ SOFT NO LOAD	–	+ SOFT NO LOAD	–	–	+ SOFT NO LOAD	+ SOFT NO LOAD
System antywibracyjny AVT	–	+	–	+	–	–	+	+
Masa (kg)	5,1	5,6	8,0	8,0	9,7	9,7	10,8	12,3

SOFT NO LOAD – WŁĄCZE– MASZYNY NA BIEGU JAŁOWYM BEZ OBCIĄŻENIA POWODUJE OBNIŻE– OBROTÓW ORAZ WIBRACJI. W TEN SPOSÓB OPERATOR MOŻE W SPOSÓB SKUTECZNY I PRECYZYJNY PRZYŁOŻYĆ SZPIC LUB DŁUTO W ŻĄDANE MIEJSCE ROZPOCZĘCIA PRACY. W MOMĘCIE DOCIŚNIĘCIA NARZĘDZIA DO MATERIAŁU UKŁAD ELEKTRONICZNY PRZYWRACA PEŁNĄ MOC ZNAMIONOWĄ URZĄDZENIA.