Dalmierze laserowe Sola | PortalNarzedzi.pl

Autor: Marek Pudło

Każdy producent instrumentów pomiarowych, który chce się liczyć w walce o ten segment, musi posiadać w swojej ofercie dalmierz laserowy. Najlepiej kilka, żeby zaspokoić potrzeby jak najszerszego grona odbiorców. Austriacka Sola na dobry początek wprowadza właśnie do swojego portfolio dwa nowe modele.

Sola Vector 40 i Vector 80 to instrumenty, które trafiają do największej grupy odbiorców dalmierzy laserowych – takich, którzy wykonują pomiary niezbyt dużych odległości we wnętrzach (do tego celu przeznaczony jest 40-metrowy model Vectro 40) i tych, którzy chcieliby użyć instrumentu także podczas prac zewnętrznych (taką możliwość daje 80-metrowy Vector 80). Instrumenty o zasięgu

40- i 80-metrowym to chyba najpopularniejsze dalmierze na rynku – głównie ze względu na dobry stosunek ceny do praktycznych możliwości.

Sola Vector 40 i Vector 80 to klasyczne dalmierze laserowe. Oba pozwalają szybko, dokładnie i jednoosobowo wyznaczać odległości i na ich podstawie obliczać różne pośrednie wartości (np. pole powierzchni). Oba instrumenty działają z taką samą dokładnością 1,5 mm (na odległości do 10 m), a różnią się maksymalnym zasięgiem pracy: odpowiednio 40 i 80 m. Bardzo istotnym elementem konstrukcyjnym, który wpływa na możliwości dalmierza, jest oczywiście jego oprogramowanie. Vector 40, który z zasady przeznaczony jest do pomiarów głównie wewnątrz, ma podstawowe funkcje pomiarowo-obliczeniowe. Pozwala wyznaczać dystans (w trybie pojedynczym lub ciągłym), obliczać na jego podstawie pole powierzchni, wyszukiwać minimalną i maksymalną wartość zmierzonego dystansu, a także mierzyć pośrednie wysokości na podstawie prostego 3-punktowego Pitagorasa. Vector 80, który jest instrumentem zarówno do prac wewnętrznych, jak i zewnętrznych, wyposażony jest we wszystkie funkcje „czterdziestki”, a dodatkowo liczy objętość, dodaje/odejmuje zmierzone wartości, pozwala określać długość niedostępnego odcinka na podstawie 2-punktowego Pitagorasa, a także zapamiętuje 20 ostatnich wyników.

Dalmierze Sola zostały wykonane z dbałością o szczegóły, które wpływają na ergonomię i komfort codziennych pomiarów. Warto zwrócić przede wszystkim uwagę na ich interfejsy, czyli duże podświetlane ekrany, na których mieści się po kilka linii wyników, a także na pokaźnych rozmiarów klawisze ułatwiające obsługę instrumentu nawet w dużych rękawicach roboczych. Vector 80 spełnia dość wysoką normę IP54 odporności na pył i wodę, a dodatkowo jego obudowa została oklejona antypoślizgową okładziną gumową. Te dwa szczegóły pokazują, że dalmierz z powodzeniem będzie sobie radził w pomiarach zewnętrznych. W konstrukcji tego modelu warto zwrócić uwagę na jeszcze dwa szczegóły – rozkładaną stopką w tylnej części obudowy, która służy do wykonywania pomiarów z narożników wewnętrznych, a także na klips do mocowania nieużywanego dalmierza np. do paska u spodni.

Vector 40 i Vector 80 zasilane są dwiema bateriami AAA 1.5 typu mały paluszek. Energia w nich przechowywana wystarcza na wykonanie nawet 5000 pomiarów. Oba dalmierze są bardzo małe i lekkie (odpowiednio 120 i 140 g), więc bez problemu można je trzymać w kieszeni koszuli bądź spodni roboczych.

Dane techniczne dalmierzy Sola

Model	Vector 40	Vector 80
Zasięg (m)	40	80
Dokładność (mm/m)	±1,5
Stopka pomiarowa	nie	tak
Norma odporności	–	IP54
Zasilanie/liczba pomiarów	2 x AAA 1,5 V/5000
Waga (kg)	0,12	0,14

Rodzina urządzeń pomiarowych znanych pod potoczną nazwą laserów jest bardzo duża. Znajdziemy w niej niwelatory obrotowe, lasery liniowe (zwane rurowymi), podręczne dalmierze, poziomnice laserowe. Są także lasery krzyżowe – tanie instrumenty wyznaczające płaszczyznę poziomą i pionową, pomocne we wszystkich pracach budowlano-monterskich.

Już za cenę kilku klasycznych poziomnic libelowych można wyposażyć swój „park narzędziowy” w bardzo praktyczny i uniwersalny instrument pomiarowy. Głównym zadaniem lasera krzyżowego jest wyznaczanie płaszczyzn pionowych, poziomych, skośnych i kąta prostego, które są definiowane przez „świetlne” linie rzutowane na obiekt. Podstawowe modele potrafią przeważnie generować dwie wiązki światła (poziomą i pionową), których projekcja na obiekt

może odbywać się jednocześnie, tworząc krzyż (z ramionami przecinającymi się pod kątem 90°). Bardziej zaawansowane, a zarazem droższe instrumenty oferują użytkownikowi dodatkowe płaszczyzny. Może być ich nawet kilka – pozioma, pionowa główna, pionowe boczne ustawione pod kątem prostym względem pionowej głównej, tryb punktowy (zamiast linii powstają wtedy punkty) czy funkcja pionownika (do góry i do dołu). Ostatnimi czasy ogromną furorę robią lasery płaszczyznowe, czyli takie, które wyświetlają poziome i pionowe wiązki o zakresie 360°.

Postawione na środku pomieszczenia rzucają linie dookoła i w ten sposób ułatwiają i przyspieszają prace niwelacyjne (nie trzeba przestawiać instrumentu).
Większość urządzeń tworzy czerwoną linię laserową. Zdarza się sprzęt z zielonym światłem, ale jest on rzadkością i oferuje go niewiele firm. Efektywny zasięg pracy takiego urządzenia to ok. 10-20 m. Powyżej tej odległości widoczność linii znacznie maleje. Tak więc lasery krzyżowe ze względu na swoje zdolności „świetlne” przeznaczone są raczej do prac wewnątrz budynków. Na zewnątrz laserami krzyżowymi pracuje się wyłącznie z zastosowaniem specjalnego odbiornika. Nie wdając się w szczegóły, czujnik odbiera sygnał z lasera i dokładnie pozwala wyznaczyć płaszczyznę na odległościach, na których nie widać już wiązki lasera. Dokładność wyznaczania płaszczyzn jest bardzo duża, bo nawet 0,2 mm/1 m. By podwyższyć precyzję działania lasera, należy go stawiać jak najbliżej obiektu. Większe odległości zmniejszają dokładność pracy sprzętu. Jednak charakter wykonywanych prac wykończeniowych czy budowlanych nie wymaga w większości przypadków dużych dokładności. Błąd kilku milimetrów przy wykuwaniu w poziomie rowków na instalację elektryczną mieści się w dokładności przyłożenia przecinaka z młotkiem i staje się zaniedbywalny.

Większość laserów krzyżowych, które znajdziemy na rynku, to modele samopoziomujące. Trzeba jednak uważać przy ich wyborze, bo zdarza się, że te najtańsze nie są wyposażone w mechanizm kompensacji. Za proces samopoziomowania odpowiada kompensator, który po ustawieniu lasera krzyżowego w miejscu pracy poziomuje wiązkę światła. Po włączeniu instrumentu trwa to dosłownie kilka sekund. Także każde poruszenie jest natychmiast sygnalizowane i „poprawiane” przez kompensator. Lasery krzyżowe posiadają również blokadę kompensatora. Po jego włączeniu instrument nie reaguje na rozpoziomowanie i nie przerywa wyświetlania wiązki lasera, dzięki czemu temu można go przechylać i pracować z liniami skośnymi.
Laser krzyżowy może być instalowany do pracy na kilka sposobów. Najsolidniejszą podstawką jest oczywiście statyw. Urządzenia mniejsze gabarytowo są lekkie i podłącza się je do statywu fotograficznego gwintem 1/4’’. Cięższe zaś muszą stać na stabilniejszym statywie, dlatego posiadają gwint 5/8’’ przystosowany do współpracy ze statywami stosowanymi powszechnie w geodezji. Oba statywy zwykle mają ruchome nogi, dzięki którym można regulować wysokość ustawienia lasera. Spotyka się też instrumenty, które ustawia się na trójnożnej spodarce ze śrubami do zgrubnej regulacji spoziomowania. Gdy pracujemy z konstrukcjami metalowymi, bardzo pomocna będzie podstawka magnetyczna. Wysokość zamocowania instrumentu warunkowana jest wtedy wysokością konstrukcji, a sprzęt można nawet zawiesić pod sufitem w pozycji odwróconej. Producenci dodają czasami do zestawów paski do mocowania lasera do dowolnego obiektu.

Opisywany sprzęt jest bardzo skromny w swojej budowie, ale za to

prosty w obsłudze. Przeważnie 1-2 klawisze, którymi włącza/wyłącza się instrument, przechodzi się pomiędzy trybami wyświetlania linii i ewentualnie dodatkowy przycisk/suwak do blokady kompensatora. Najprostsze modele należy zaliczyć do sprzętu kieszonkowego, droższe zaś są większe i przeważnie transportowane w twardej walizce. Materiał, z jakiego wykonano obudowy, jest na tyle wytrzymały, by zabezpieczyć elektronikę przed niewielką wodą, wilgocią, kurzem czy upadkami z niedużych wysokości. Ważne jest też to, że sprzęt będzie pracował w niskich i wysokich temperaturach. Nas interesuje bardziej graniczna wartość ujemna (bo w Polsce rzadko spotyka się 40-stopniowe upały), a ta nie jest zbyt wysoka. Już -10°C nie pozwoli na wykonywanie pomiarów laserem. Opisywane instrumenty zasilane są w większości przypadków tradycyjnymi bateriami paluszkami, a trzy ogniwa wystarczą przeciętnie na kilka-kilkanaście godzin ciągłej pracy.
Lasery krzyżowe sprzedawane są przeważnie w zestawie z torbą lub twardą walizką transportową. Producenci tego typu instrumentów oferują dodatkowo różnego rodzaju uchwyty (opaska, magnetyczny mini trójnóg, statyw fotograficzny, tyczka rozporowa itp.), tarcze celownicze czy też specjalne okulary polaryzacyjne wzmacniające widoczność wiązki świetlnej.

Czy warto więc kupić laser krzyżowy? Zdecydowanie tak. Nie jest to sprzęt specjalistyczny, do obsługi którego trzeba być przeszkolonym lub posiadać dużą wiedzę. Wystarczy go postawić w odpowiednim miejscu, włączyć i poczekać kilka sekund na spoziomowanie, a na obiekcie pojawią się poziome i pionowe linie odniesienia. Prostota obsługi to jedna z największych zalet tego typu laserów. Już za kilkaset złotych można sprawić sobie naprawdę fajny gadżet, który z powodzeniem zastąpi w wielu zadaniach poziomnicę. To wielofunkcyjne i uniwersalne narzędzie zadowoli każdego domowego majsterkowicza, ale sprawdzi się też w poważniejszych zadaniach.