Czyste wiercenie w porothermie (część I)

Wielu fachowców w Polsce ma problemy z wierceniem w porothermie, czyli pustakach ceramicznych, które są coraz częściej stosowane na ściany domów ze względu na swoją trwałość i izolacyjność akustyczną i cieplną. W części pierwszej zajmiemy się wykonywaniem otworów o średnicach od 3 do 20 mm o długości do 350 mm za pomocą odpowiednich wierteł węglikowych.

Jak można domyślić się, wiercenie w porothermie nie jest jakąś specjalną sztuką, lecz dla uzyskania czystych otworów, które umożliwią prawidłowe zamontowania kołków czy specjalnych kotew, wymagana jest pewna wiedza na temat obrabianego materiału i stosowanych narzędzi. Porotherm jest pustakiem ceramicznym, co oznacza, że

w środku ma wiele przestrzeni pustych, które są oddzielone od siebie ceramicznym żebrowaniem o różnych rozmiarach i grubości. Nie jest więc materiałem jednolitym jak zwykła cegła wypalana czy ceramiczna i dlatego podczas wiercenia w nim dochodzi często do zniszczenia tych żebrowań, co uniemożliwia prawidłowe zamontowanie kołków. Dlatego nie należy w nim wiercić udarowo ani z dużym posuwem (naciskiem), bo materiał ten jest kruchy jak każda ceramika i pod wpływem za dużej siły pęka i wykrusza się. Ponieważ ceramika budowlana jest twarda i jednocześnie abrazywna, bardzo szybko tępi wszelkie narzędzia wykonane ze stali węglowej (HCS) i szybkotnącej (HSS), w tym też bimetalowe, np. brzeszczoty. Takie narzędzia – wiertła HSS czy otwornice BiM – nie nadają się zupełnie do obróbki tego materiału. Pozostają nam więc tylko narzędzia węglikowe przeznaczone do wiercenia bezudarowego lub diamentowe specjalnej budowy, tj. mające segmenty o nieagresywnej geometrii. Należy pamiętać, że wszelkie ostrza o małych kątach natarcia oraz ujemnych do -10° bez odpowiednich ograniczników zagłębienia mogą powodować w prothermie wykruszenia. Dlatego np. otwornice diamentowe z klasycznymi wieloma oddzielnymi segmentami o tradycyjnym kształcie, który faktycznie jest prostokątnym wycinkiem powierzchni walca, nie nadają się do wiercenia w tym materiale. Są bowiem za agresywne, gdyż nie mają ograniczników zagłębienia przy ich kącie natarcia wynoszącym 0°.

Najpierw w naszym cyklu artykułów o wierceniu w porothermie opowiemy o wiertłach węglikowych, którymi można wiercić bezudarowo w materiałach ceramicznych. Wykonamy nimi otwory od 3 do 20 mm i głębokości do 350 mm. Jest wiele takich narzędzi dostępnych na rynku, my wybraliśmy wiertło Bosch CYL-9 MultiConstruction. Jest to narzędzie uniwersalne, którym wywiercimy otwory w wielu różnych materiałach: od ceramiki budowlanej przez beton, tworzywa sztuczne i drewno po blachy stalowe. Zastosowano w nim dwa diamentowo szlifowane ostrza z węglików spiekanych o dużej twardości i odporności na ścieranie oraz pękanie, które umożliwiają wiercenie w glazurze i ceramice budowlanej o twardości do 8. Są one odpowiednio mocno zlutowane z odpowiednio zahartowanym stalowym korpusem, co pozwala używać tego narzędzia do wiercenia udarowego w niezbyt twardym betonie, murze czy cegle pełnej. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego węglika na głowicę wiertłu nadano odpowiednią geometrię i ostrość, które są stosowne do wydajnej pracy w wielu różnych materiałach. Dzięki temu możemy też wiertłem CYL-9 MultiConstruction z powodzeniem wiercić bezudarowo w materiałach skrawalnych: stali, aluminium, drewnie, tworzywach sztucznych, osiągając stosunkowo dużą wydajność pracy. Warto tu zwrócić uwagę, że aby zapewnić odpowiednio szybkie usuwanie urobku z otworu, opisywane wiertło ma specjalnie profilowane 4 rowki spiralne, które także przyczyniają się do osiągania przez nie wysokiej wydajności pracy. Wiertło CYL-9 MultiConstruction ma uchwyt walcowy i dlatego można nim wiercić za pomocą udarowych i bezudarowych wiertarek sieciowych i wiertarko-wkrętarek akumulatorowych. Dostępne jest w wykonaniach o średnicy od 3 do 20 mm i długościach roboczych 40, 50, 60, 80, 90, 100, 150, 200 i 350 mm.

Jak wiertłem Bosch CYL-9 MultiConstruction wiercimy czysto w porothermie? Nie stosujemy w żadnym wypadku udaru, gdyż może to doprowadzić do zniszczenia wewnętrznych żebrowań pustaka ceramicznego. Wiercimy z lekkim posuwem, gdyż duży daje te same negatywne skutki co

udar, i z dużymi obrotami, bo pozwalają one szybciej wiertłu zeszlifowywać ceramiczne ścianki porothermu. Postępując w ten sposób, otrzymamy dość dobre rezultaty w pracy, a więc czysto wywiercony otwór. Pamiętajmy, że zastosowanie małych obrotów znacznie zwiększa nam czas wiercenia, ale za to pozwala otrzymać jeszcze bardziej czyste otwory (pytanie: czy takie są nam potrzebne?) i wielokrotnie zmniejsza ryzyko wykruszenia ożebrowania.