Czy wiercenie w stali musi być uciążliwe?

Wiercenie w stali wykonywane za pomocą wiertarek ręcznych może się stać czynnością bardzo uciążliwą, jeśli użyjemy do tego wierteł o nieodpowiedniej geometrii. Zastanówmy się więc, jakie wiertła najlepiej zastosować do tego typu operacji.

Oczywiste jest, że do wiercenia w stali używa się wierteł krętych specjalnie przeznaczonych do tego typu obróbki. Jednakże wiele osób, które muszą wykonywać otwory w stali, narzeka, że chociaż używa do tego prawidłowych narzędzi, jest to operacja długotrwała i wymagająca użycia dużej siły nacisku na wiertarkę, a więc męcząca. Można więc zapytać, skąd wynika konieczność stosowania tak dużej siły? Najprościej można odpowiedzieć, że – z geometrii wierteł. Wiertła standardowe mają bowiem najprostszą z możliwych geometrię krawędzi skrawających, czyli skręcone krawędzie stożkowate, połączone krawędzią poprzeczną zwaną ścinem. Znajduje się on na samym wierzchołku osi wiertła. Konsekwencją tego usytuowania jest bliska zeru prędkość obwodowa ścina. Jego krawędź tnąca jest do tego tępa i dlatego bierze niewielki udział w procesie wiercenia. W zasadzie szlifuje tylko powierzchnię obrabianego metalu. Ponieważ ścin nie jest ostry, nie centruje wiertła, pozwalając zbaczać mu z wyznaczonego punktu wiercenia w pierwszej fazie wykonywania otworu (tylko podczas wiercenia ręcznego). Na skutek tego dochodzi często do zarysowania powierzchni elementu, w którym wiercimy.

Aby do tego nie dopuścić, musimy wywierać mocny docisk na narzędzie. Badania wykazały, że do 60% siły nacisku zużywane jest na pokonanie oporu, który metal stawia ścinowi. Duża siła nacisku i tarcie w strefie skrawania są przyczynami powstawania w niej wysokiej temperatury. Aby temu zapobiec, musimy stosować chłodzenie. Stąd, jak widać, krawędź ścina jest przyczyną wielu kłopotów z wierceniem w metalach, szczególnie w twardej stali. Jedną z metod radzenia sobie z nimi jest stosowanie wierteł o zoptymalizowanej geometrii, która eliminuje konieczność stosowania dużej siły, jednocześnie zwiększając szybkość wiercenia w metalach.

Aby sprawdzić, jak skuteczne jest wiercenie wiertłami o zmodyfikowanej geometrii krawędzi skrawających ostrzy, wykorzystaliśmy do tego wiertła: HSS (o zmodyfikowanej geometrii typu A (zob. rysunek zamieszczony w artykule), HSS TiN (wiertła HSS pokryte azotkiem tytanu o zmodyfikowanej geometrii typu A) i kobaltowe HSS-Co (o zmodyfikowanej geometrii typu D) i porównaliśmy otrzymane wyniki z wynikami użycia popularnego wiertła HSS o tradycyjnej geometrii typu B, czyli z dużym ścinem. Wszystkie użyte przez nas narzędzia miały średnicę 10 mm. Wykonywaliśmy nimi otwory o głębokości 10 mm w stali konstrukcyjnej przy użyciu wiertarki 1000-watowej. Stosowaliśmy nacisk wiertłem na obrabiany element stalowy przez obciążenie dźwigni stojaka wiertarskiego sztabą stalową o wadze 10 kg. Wiercenie było więc wykonywane bez udziału operatora, przez co zostały wyeliminowane czynniki przypadkowe towarzyszące ręcznemu wykonywaniu tej operacji. Rola operatora sprowadzała się tylko do włączenia i wyłączenia wiertarki oraz do podawania emulsji chłodząco-smarującej do strefy wiercenia.

Wiertłem HSS o zmodyfikowanej geometrii A uzyskaliśmy następujące czasy: 18 s (10 kg) i 16,25 s (10 kg); zaś HSS TiN o geometrii A – 9 s (10 kg) i 9 s (10 kg); HSS-Co o geometrii D – 21 s (10 kg) i 14 s (10 kg). Otwory porównawcze wykonane wiertłem HSS o tradycyjnej geometrii typu B zostały wywiercone w następujących czasach: 1 m 07 s (10 kg) i 54 s (10 kg).
Otrzymane wyniki pokazują, że wiertłami o zmodyfikowanej geometrii możemy wiercić nawet do ponad 6 razy szybciej niż wiertłami o tradycyjnej geometrii, a także, że w przypadku wykonywania otworów w stali konstrukcyjnej najbardziej wydajne są wiertła HSS TiN z geometrią typu A. W tego typu obróbce są one ponad 50% wydajniejsze niż wiertła kobaltowe, które odznaczają się bardzo wysoką trwałością, co wynika z właściwości użytego na nie materiału. Powodem szybszej pracy wierteł HSS TiN jest zmniejszenie tarcia w strefie skrawania przez pokrycie ich cienką warstwą azotku tytanu. Warstwa ta także zwiększa trwałość tych narzędzi.

Reasumując, można powiedzieć, że gdy musimy wiercić w stali z ręki, najlepiej jest używać wierteł o zmodyfikowanej geometrii, gdyż wtedy znacznie skrócimy proces wykonywania otworu, a tym samym nie będzie on dla nas bardzo uciążliwy. Wniosek ten szczególnie dotyczy osób, które do tego używają wiertarko-wkrętarek niemających rękojeści dodatkowych. Muszą one wywierać dość duży nacisk maszyną, co jest niewygodne i doprowadza do odchylania wiertła od wyznaczonej osi wiercenia. W efekcie uzyskany otwór jest małej jakości, a w czasie wiercenia wielokrotnie dochodzi do zakleszczenia się wiertła w obrabianym materiale, co jest przyczyną przeciążenia elektronarzędzia i ma negatywny wpływ na jegotrwałość.

ZOBACZ TAKŻE
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

OBRÓBKA STALI NIERDZEWNYCH Z WYKORZYSTANIEM PRODUKTÓW METABO (CZĘŚĆ IV). CIĘCIE ELEMENTÓW STALOWYCH PRZECINARKAMI, PILARKAMI I WYRZYNARKAMI

Stale stopowe odporne na korozje są coraz częściej wykorzystywane do budowy maszyn, urządzeń oraz jako elementy konstrukcyjne w budownictwie i wystroju wnętrz w warunkach narażenia na czynniki korozyjne. W ofercie Metabo znajdziemy elektronarzędzia mające zastosowanie w całym procesie przygotowania i obróbki tych stali. W poprzednim odcinku omówiliśmy kompaktowe szlifierki kątowe przeznaczone do ich cięcia. W niniejszym odcinku zajmiemy się wykorzystaniem do cięcia przecinarek, pilarek i wyrzynarek oferowanych przez Metabo.

 

Oprócz szlifierek kątowych, omówionych w poprzednim odcinku cyklu, do cięcia stali stopowych w warunkach warsztatowych albo na budowie firma Metabo oferuje: półstacjonarną przecinarkę do metalu CS 23-355 SET, taśmową pilarkę do metalu MBS 18 LTX oraz wyrzynarki sieciowe i akumulatorowe. Półstacjonarna przecinarka do metalu Metabo CS 23-355 SET to maszyna przewidziana do cięcia tarczą korundową o średnicy zewnętrznej do 355 mm (wewnętrzna średnica mocowania – 25,4 mm). Napęd z silnikiem jednofazowym prądu przemiennego o mocy znamionowej 2300 W zapewnia prędkość obrotową na biegu jałowym na poziomie 4000 min-1. Silnik i przekładnia, mocowane na łożyskach kulkowych, przystosowane są do wysokich obciążeń. Dzięki temu maszyna umożliwia wydajne i szybkie cięcie profili, rur i prętów ze stali stopowych (oczywiście przy wykorzystaniu odpowiedniej tarczy). W zakresie dostawy maszyny otrzymujemy tarczę A 36-R Flexiamant Super Inox o wymiarach: 350x3x25,4 mm. Jest to specjalna tarcza o średniej twardości, o minimalnej zawartości żelaza i siarki (Fe + S < 0,1%) skonstruowana do cięcia stali nierdzewnej, zapewniająca dużą wydajność cięcia przy długiej żywotności. Przecinarka CS 23-355 SET ma blokadę wrzeciona ułatwiającą wymianę tarcz oraz regulowany ogranicznik głębokości cięcia. Stolik roboczy maszyny stanowiący jej podstawę wyposażony jest w system szybkomocujący materiał z bezstopniową regulacją nachylenia pod kątami -15÷45°. Osłona tarczy tnącej jest obracana i dobrze chroni operatora przed iskrzeniem podczas przecinania materiału, co znacznie podnosi poziom bezpieczeństwa pracy. Wbudowany uchwyt i blokada transportowa przyczyniają się do wygody przenoszenia maszyny.

Metabo_CS23-355-1

Do wygodnego cięcia rur, prętów, kątowników itp. ze stali stopowych możemy używać taśmowej pilarki do metalu Metabo MBS 18 LTX która jest specjalistycznym, przenośnym narzędziem akumulatorowym w klasie 18 V. Urządzenie bardzo dobrze spisuje się przy pracach związanych z montażem konstrukcji metalowych, również balustrad ze stali nierdzewnej. Jako lekka akumulatorowa pilarka taśmowa nadaje się do precyzyjnego i czystego cięcia stali stopowych. Mocny napęd, łatwa i szybka regulacja napięcia oraz prowadzenia brzeszczotu taśmowego zapewniają niski poziom wibracji i umożliwiają wykonywanie precyzyjnych cięć. Wytrzymała obudowa z masywnym metalowym ogranicznikiem i osłoną brzeszczotu umożliwiają swobodne manewrowanie pilarką podczas pracy. Oferowane przez Metabo brzeszczoty taśmowe mają zęby specjalnie profilowane i hartowane indukcyjnie, co zapewnia minimalne rozgrzewanie ciętego materiału i długi okres ich użytkowania, prawie beziskrowe cięcie oraz możliwość pracy bez użycia chłodziwa. W zakresie dostawy producent wyposażył pilarkę MBS 18 LTX w brzeszczot taśmowy o nieregularnej podziałce zęba 14/18 TPI, co czyni tę maszynę jeszcze bardziej uniwersalną zarówno w przypadku cięcia elementów litych, jak też profili.

0229800S_810

Jako narzędzia pomocnicze do cięcia stali stopowych w przypadkach, kiedy omówione wyżej urządzenia nie mogą być zastosowane, Metabo proponuje mocne wyrzynarki oraz pilarki z brzeszczotem szablastym. Wyrzynarka akumulatorowa STA 18 LTX 140 (18 V) to wyjątkowo mocna wyrzynarka z pełnookresową elektroniką Vario-Tacho-Constamatic (VTC) umożliwia regulację częstotliwości skoków odpowiednio do rodzaju obrabianego materiału i zapewnia jej utrzymanie na stałym poziomie pod obciążeniem. Automatyka rozruchu z samoczynnym zwiększaniem częstotliwości skoków ułatwia rozpoczynanie cięcia. Wyrzynarka ta charakteryzuje się długą żywotnością dzięki optymalnej konstrukcji przekładni i silnika oraz wytrzymałej obudowie przekładni wykonanej z aluminiowego odlewu ciśnieniowego. Do cięcia blach i profili ze stali stopowych producent poleca dwa brzeszczoty Expert Inox o podziałce zęba 1,1 mm (do cięcia materiałów o grubości ścianki 1-2 mm), oraz 1,4 mm (do cięcia materiałów o grubości ścianki 2-4 mm). Brzeszczoty te mają korpus wykonany ze stali narzędziowej, do którego przyspawana jest laserowo listwa zębata z węglika spiekanego. Podczas cięcia stali stopowych zaleca się pracę z ustawieniem kąta podcinania na 0°, redukcję obrotów na poziom 1-2 oraz smarowanie brzeszczotu i linii cięcia na materiale za pomocą środka do cięcia w postaci smaru.

Metabo_SSEP1400MVT-1

Pilarka z brzeszczotem szablastym SSEP 1400 MVT wyposażona jest w mocny silnik o mocy 1400 W z funkcją utrzymania stałej liczby skoków. Konstrukcja wykonana w technologii Metabo Vibra Tech (MVT) pozwala na korzystną redukcję drgań, co zwiększa ergonomię użytkowania maszyny i bezpieczeństwo pracy w trudno dostępnych miejscach. Z brzeszczotem szablastym H+M Flexible o grubości 0,9 mm i nieregularnej podziałce zęba 10-14 TPI dobrze nadaje się do cięcia rur i prętów ze stali stopowych. Przecięte elementy powinny być odpowiednio wykończone bądź spawane i dopiero wtedy wykańczane. Dalszymi fazami procesu obróbki stali stopowych z wykorzystaniem maszyn, wyposażenia i materiałów eksploatacyjnych znajdujących się w ofercie firmy Metabo zajmiemy się w następnych odcinkach tego cyklu porad.

Tomasz Żurkowski, pins

1302200_52S_51

ZOBACZ TAKŻE
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
copyright 2025 portalnarzedzi.pl | wykonanie monikawolinska.eu