Bosch – 125 lat doświadczeń i sukcesów
Rozmowa z Krystyną Boczkowską, prezesem zarządu Robert Bosch Sp. z o.o.
Redakcja: W jakim stopniu kryzys z 2009 roku wpłynął na kondycję firmy Bosch na świecie i czy poradziła sobie ona z jego skutkami?
Krystyna Boczkowska: Firma Bosch wyszła z kryzysu umocniona i w 2010 roku osiągnęła znakomity wynik obrotowy i finansowy. Sprzedaż we wszystkich działach ponownie wzrosła. Sprzyjała temu światowa koniunktura, która w 2010 roku rozwijała się znacznie lepiej niż tego pierwotnie oczekiwano. Dzięki niej oraz konsekwentnej realizacji długofalowej strategii, której
podstawą są: dywersyfikacja, globalizacja oraz ciągłe zwiększanie potencjału innowacyjności, Bosch zwiększył ubiegłoroczne obroty o 24% do 47,3 mld euro, osiągając najwyższe przychody w historii firmy. Okres kryzysu sprzyjał działaniom restrukturyzacyjnym, którym zostały poddane wszystkie nierentowne obszary koncernu. Wzmocnieni działaniami wewnętrznymi oraz sprzyjającą koniunkturą gospodarczą jesteśmy gotowi na podejmowanie nowych wyzwań biznesowych. Wszystko wskazuje na to, że w 2011 roku przekroczymy po raz pierwszy próg 50 mld euro obrotów.
Firma Bosch obecna jest w różnych branżach, co ma odzwierciedlenie w jej strukturze. Jak radziły sobie poszczególne działy koncernu?
Wszystkie działy osiągnęły w ubiegłym roku bardzo dobry wynik. Dział Techniki Motoryzacyjnej zwiększył obroty w 2010 roku o 29% do 28,1 miliarda euro. Miał na to wpływ silny popyt na innowacyjne produkty oraz ogromny wysiłek włożony w dalszą poprawę konkurencyjności. Dział Techniki Przemysłowej osiągnął znaczący wzrost obrotów o 30% do 6,7 miliarda euro. Natomiast w dziale Dobra Użytkowe i Techniczne Wyposażenie Budynków Bosch wypracował w 2010 roku obroty w wysokości 12,5 miliarda euro, odnotowując wzrost o 10%. Na rok 2011 Bosch prognozuje w tej branży dalszy trend zwyżkowy, na co wpływ będzie mieć szczególnie popyt na towary konsumpcyjne takie, jak energooszczędny sprzęt AGD oraz elektronarzędzia.
Jakie, Pani zdaniem, są czynniki sukcesu firmy Bosch w gospodarce światowej?
Jednym z kluczowych czynników sukcesu firmy Bosch a jednocześnie bardzo ważnym elementem długofalowej strategii koncernu jest globalizacja. Globalna ekspansja Grupy Bosch ma niemal tak długą historię jak samo przedsiębiorstwo. Już założyciel firmy, Robert Bosch, zdawał sobie sprawę z szansy rozwoju firmy, jaką dawało wejście na rynki zagraniczne nie tylko ze sprzedażą produktów, ale z ich produkcją poza granicami Niemiec. W USA i w Chinach firma Bosch jest obecna od ponad 100 lat. Natomiast spółki Boscha w Japonii, Portugalii i Finlandii obchodzą właśnie jubileusz 100-lecia istnienia. Strategia firmy Bosch, oparta na globalizacji, okazała się kluczem do wzrostu przedsiębiorstwa i osiągnięcia przez nie statusu światowego gracza. Strategia ta jest dalej kontynuowana. W 2010 roku Bosch umocnił swoją pozycję w dynamicznie rozwijającym się regionie Azji i Pacyfiku. Obroty w tym regionie wzrosły w 2010 roku o 43% do 11 miliardów euro. Tym samym Grupa Bosch po raz pierwszy osiągnęła próg 23% udziału tego regionu w obrotach całkowitych. Dlatego w latach 2011-13 Bosch zainwestuje w regionie Azji i Pacyfiku ok. dwa miliardy euro. Także w Ameryce Północnej i Południowej przedsiębiorstwo odnotowało znaczący wzrost. Spółki północnoamerykańskie, po długim i ciężkim okresie kryzysowym, ponownie wyszły na plus. W Ameryce Południowej obroty w roku 2010 przekroczyły nawet poziom sprzed kryzysu, tj. z roku 2007.
Kolejnym źródłem sukcesu firmy Bosch jest innowacyjność, która zdecydowała o sukcesie Roberta Boscha i jest wyznacznikiem rozwoju firmy w przyszłości. Wszystko rozpoczęło się od opracowania w 1897 roku przełomowego produktu, jakim był niskonapięciowy zapłon elektromagnetyczny do stosowania w pojazdach. Jest on dziś uważany za kamień milowy w historii rozwoju techniki. Zastosowanie zapłonu w pojeździe w roku 1897 oraz opracowanie wersji wysokonapięciowej ze świecą zapłonową w roku 1902 okazało się hitem komercyjnym i początkiem międzynarodowej ekspansji firmy Bosch jako producenta części i akcesoriów
samochodowych. Bosch od samego początku brał udział w rozwoju motoryzacji i przyczynił się do tego, że w XX wieku samochody stały się środkiem masowego transportu. Ale Bosch jest obecny nie tylko w motoryzacji. Firma ma na swoim koncie również wiele wynalazków w innych dziedzinach, które wpłynęły na poprawę jakości życia ludzi, np. pierwsze elektronarzędzie wyprodukowane w roku 1928. Była to maszynka do strzyżenia włosów Forfex. Kilka lat później została wyprodukowana pierwsza wiertarka, a w roku 1933 pierwsza lodówka. Obecnie Bosch jest największym producentem części samochodowych na świecie. Do sztandarowych produktów Boscha należą systemy wtrysku paliwa do silników benzynowych i Diesla oraz systemy bezpieczeństwa pojazdów, takie jak ABS czy ESP®. Jest ponadto jednym z najbardziej znaczących producentów elektronarzędzi, techniki grzewczej, sprzętu AGD oraz systemów zabezpieczeń. Dział przedsiębiorstwa Bosch Technika Przemysłowa to uznany na świecie specjalista w dziedzinie technologii napędów i sterowań sprzedawanych pod marką Rexroth. Do tego działu należą także Technika Opakowaniowa i Solar Energy.Innowacyjność produktów i działań to kolejny ważny czynnik sukcesu koncernu Bosch. Aby utrzymać przewagę technologiczną na rynku, Bosch przeznacza co roku znaczne nakłady na działalność badawczo-rozwojową. W 2010 roku budżet ten wyniósł 3,8 miliarda euro. Bosch zgłasza rocznie ok. 3800 patentów, co oznacza 15 zgłoszeń patentowych dziennie.
Jaką obecnie strategię rozwoju w skali globalnej realizuje Bosch? Czy jest w niej miejsce na nowe obszary działalności?
Bosch wychodzi na przeciw wyzwaniom czasu, a takim wyzwaniem i koniecznością stają się rozwiązania ekologiczne. Około 45% nakładów na badania i rozwój przeznaczane jest na rozwój produktów przyczyniających się do ochrony środowiska i surowców naturalnych. Celem firmy jest dostarczanie „Technologii bliżej nas”, czyli technologii przyjaznej dla środowiska i człowieka, poprawiającej jakość naszego życia, ale również będącej odpowiedzią na nurtujące problemy współczesnego świata. Jak już wspomniałam, każdego dnia pracy składamy średnio 15 wniosków patentowych, a połowa z nich bezpośrednio dotyczy ochrony środowiska.
Ważnym obszarem badań i rozwoju dla koncernu jest elektromobilność. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że samochody elektryczne nie zdominują ulic z dnia na dzień. Jest to proces wymagający obniżania kosztów, zwiększenia produkcji, standaryzacji części. Bosch przewiduje, iż w 2020 roku na ponad 100 milionów nowo wyprodukowanych pojazdów, 9 milionów będzie posiadało zelektryfikowany układ napędowy. W drodze do samochodów z napędem elektrycznym opracowujemy także drobniejsze rozwiązania, stanowiące ewolucje w elektromobilności i obniżaniu kosztów akumulatora, np. napędy do rowerów elektrycznych eBike. W przypadku samochodu Bosch uważa, że akumulator pozwalający pokonywać duże odległości jeszcze długo będzie zbyt drogi. Dlatego większe szanse mają według nas rozwiązania typu „plug-in” tzn.: mały, niedrogi, akumulator ładowany z gniazdka w połączeniu z silnikiem benzynowym lub silnikiem Diesla, który zapewni daleki zasięg podróży. Taka kombinacja wymaga z kolei wiedzy systemowej i zintegrowanej, czyli takiej, jaką dysponuje firma Bosch.
Od kiedy Bosch jest obecny w Polsce? Jakie owoce przyniosła działalność firmy w wolnej Polsce?
Historia Boscha na ziemiach polskich sięga początku XX wieku. W 1911 roku warszawski kupiec z branży metalowej Ignacy Kestenbaum wraz ze swoim wspólnikiem Rechtlebenem otworzył przy ulicy Karmelickiej 4 w Warszawie „skład fabryczny Robert Bosch
Stuttgart – fabryki aparatów magnetycznych i świec do motorów samochodowych, lotniczych, łódkowych i stacyjnych”. Kestenbaum i Rechtleben rozwijali działalność, zyskując status generalnego przedstawicielstwa Boscha na cały zabór rosyjski. Często podróżowali do Niemiec, poszukując nowych produktów dla rozwijającej się motoryzacji. Nowością wprowadzoną przez Boscha, obecną także na polskim rynku, były olejarki – urządzenia dozujące olej w silnikach przemysłowych. W pierwszych latach po I wojnie światowej siedziba firmy I. Kestenbauma, oficjalnego przedstawiciela koncernu Robert Bosch na Polskę, mieściła się na parterze i pierwszym piętrze kamienicy przy Wilczej 29. W garażu przy ulicy Leszczyńskiej 3 na Powiślu zorganizowano niewielki, lecz dobrze wyposażony serwis. 1 czerwca 1924 roku firma I. Kestenbauma uruchomiła nowy, autoryzowany serwis firmy Robert Bosch A.G., który mieścił się w wynajętym budynku przy ulicy Leszno 121 na warszawskiej Woli. W czerwcu 1929 roku oddano do użytku wzorcowy serwis z oficjalną autoryzacją Robert Bosch A.G., mieszczący się przy ul. Wiktorskiej 10.W czasach PRL-u Bosch nie miał swojego przedstawicielstwa w Polsce. Powstało ono dopiero w 1992 roku. Po 20 latach od założenia firmy Grupa Bosch w Polsce reprezentowana jest przez spółki: Robert Bosch, Bosch Rexroth, Technika Grzewcza Buderus, Holger Christiansen oraz Bosch-Siemens Sprzęt Gospodarstwa Domowego, w którym to przedsiębiorstwie udział Boscha wynosi 50 procent. Grupa Bosch zatrudnia 2200 pracowników, a jej obroty w 2010 roku wyniosły 717 milionów euro.
Jaką strategie rozwoju realizuje Bosch w Polsce?
Bosch w Polsce, oprócz konsekwentnej realizacji strategii biznesowej koncernu, koncentruje się na realizacji strategicznych projektów, które mają na celu wzmocnienie pozycji Boscha w Polsce i w Grupie Bosch. W marcu 2010 roku zakończona została rozbudowa Fabryki Układów Hamulcowych we Wrocławiu, w wyniku której jej powierzchnia zwiększyła się dwukrotnie do 33.000 m kw. W sumie przedsiębiorstwo zainwestowało w rozbudowę fabryki ponad 22 miliony euro. Dzięki rozbudowie możliwe było uruchomienie produkcji nowych komponentów hamulcowych dla dużych europejskich producentów pojazdów.
Robert Bosch Sp. z o.o. w dalszym ciągu rozbudowuje w Warszawie Centrum Kompetencyjne IT. Centrum powstało w roku 2008 i oferuje Grupie Bosch kompleksowe usługi informatyczne. Jest to jedno z trzech Centrów Kompetencyjnych IT Boscha na świecie, obok Indii i Brazylii. Konsekwentnie wzmacniamy swoją pozycję rynkową. wprowadzając na rynek nowoczesne produkty, których działanie nie zakłóca równowagi środowiska naturalnego. Staramy się pozyskiwać dla Polski w ramach grupy Bosch ciekawe projekty regionalne. W swojej działalności CSR (socjalna odpowiedzialność biznesu ) staramy się wyznaczać nowe trendy, wspierając kształcenie techniczne na różnych poziomach.
Jaka, zdaniem Pani, jest zależność pomiędzy wyznawanymi wartościami a sukcesem biznesowym koncernu Bosch?
Zasady oraz system wartości, jakimi kierował się założyciel firmy Robert Bosch, do dziś kształtują kulturę naszego przedsiębiorstwa. „Lepiej stracić pieniądze niż zaufanie“ – tak brzmiała jedna z jego zasad. Wiele z tych wartości, poglądów i zasad, takich jak: wiarygodność, niezawodność, rzetelność, postępowanie zgodnie z prawem, nie straciło aktualności po 125 latach istnienia firmy. Rynki i technologie ulegają zmianom a wartości, którymi kierujemy się w naszych działaniach biznesowych, są niezmienne i uniwersalne. Wiarygodność zawsze była dla nas ważniejsza niż pieniądze. I tu pozwolę sobie po raz kolejny zacytować
Roberta Boscha: „W dłuższej perspektywie uczciwe podejście do robienia interesów zawsze okaże się tym najbardziej opłacalnym. Świat biznesu ceni takie podejście znacznie bardziej niż się powszechnie uważa.” (Robert Bosch, 1921). Zaś inspirująca wypowiedź Roberta Boscha na ten temat, która brzmi „Według mojego doświadczenia dla przedsiębiorstwa, które chce przetrwać próbę czasu i pozostać postępowym, nie ma nic gorszego niż brak konkurencji”, istotnie wpłynęła i wpływa na strategię firmy, powodując ciągłe dążenie do zachowania konkurencyjnej jakości produktów i usług.W swoich działaniach biznesowych koncern Bosch nie zapomina o odpowiedzialności społecznej. I także w tej dziedzinie Robert Bosch był znakomitym przykładem, finansując Politechnikę w Stuttgarcie oraz budowę szpitala, który działa do dnia dzisiejszego i nosi imię swojego fundatora. Bosch w Polsce w swoich działaniach na rzecz społeczeństwa wspiera szkolnictwo zawodowe, dzieląc się unikalną wiedzą techniczną z kadrą nauczycielską, uczniami i studentami. Koncern ma więc wszelkie powody do dumy w roku swojego podwójnego jubileuszu. Od 125 lat przedsiębiorstwo odnosi sukcesy na rynkach międzynarodowych i jest wiodącym dostawcą technologii oraz usług, które poprawiają jakość życia ludzi. W sukcesie ogromną rolę odegrała kultura firmy, jaką stworzył jej założyciel Robert Bosch, którego 150. rocznicę urodzin mamy przyjemność również w tym roku świętować, oraz jej pracownicy, którzy każdego dnia swoją pracą i zaangażowaniem przyczyniają się do dalszych sukcesów naszego koncernu.
Dziękujemy zarozmowę.