Hitachi DH 18DBL to akumulatorowa młotowiertarka „L” z bezszczotkowym silnikiem zasilana 18-woltowym akumulatorem litowo-jonowym o pojemności 5,0 Ah. Jednakże jest to tylko wątła zapowiedź tego, co do rąk dostają użytkownicy maszyny.

 

Gdy kurier dostarczył nam najnowszą akumulatorową młotowiertarkę Hitachi DH 18DBL, zwróciła naszą uwagę doskonale dopracowanym profesjonalnym designem, ale – jak wiadomo – estetyka na budowie nie ma praktycznie żadnego znaczenia, liczą się faktyczne możliwości robocze sprzętu i jego wytrzymałość. Dopiero gdy wzięliśmy Hitachi DH 18DBL do ręki, zrozumieliśmy, że mamy do czynienia z rewolucją pod względem efektywności pracy w segmencie młotowiertarek SDS-plus klasy 18 V. Zanim opowiemy o testach, zastanowimy się,

jak do nie doszło? Naszym zdaniem, jest to zasługą zastosowania nowoczesnego napędu i zasilania. Zacznijmy więc od ich analizy.

Głównym składnikiem napędu Hitachi DH 18DBL jest nowoczesny bezszczotkowy i bezkomutatorowy silnik. Mówiąc bezszczotkowy i bezkomutatorowy, mamy na myśli, że jego wirnik nie ma uzwojeń i komutatora, a jedynie magnesy trwałe. Jednostka taka swoją zasadą pracy przypomina silniki synchroniczne prądu zmiennego. Siła elektromotoryczna wytwarzana jest w niej bowiem przez wirujące pole magnetyczne generowane przez uzwojenia stojana. Dlatego do jej pracy konieczny jest rozbudowany chipowy moduł elektroniczny sterujący parametrami i przebiegiem prądów w stojanie. W przypadku Hitachi moduł ten ma wysoko trwałe obwody. Dla zwiększenia ich trwałości pokryto go warstwą silikonu chroniącą przed agresywnym działaniem pyłu. Elektronika w Hitachi DH 18DBL odpowiada za płynne uruchomienie silnika, regulację jego prędkości obrotowej i momentu obrotowego, a także za ochronę antyprzeciążeniową, bezpieczeństwo pracy (system Reactive Force Control) oraz optymalizację zasilania.

Jakie są praktyczne pożytki z silników bezszczotkowych? Po pierwsze, brak w konstrukcji zużywających się szczotek oznacza eliminację ich cyklicznych wymian i wizyt w serwisie. Po drugie, w przypadku jednorazowych konstrukcji komutatorowych silników na prąd stały (DC) z niewymiennymi szczotkami – eliminację kosztownej wymiany jednostki napędowej lub, jeśli jest to nieopłacalne, zakupu nowego urządzenia. Po trzecie, nowoczesne silniki bezszczotkowe wykazują się sprawnością wynoszącą 70–80% (dla porównania w przypadku silników komutatorowych DC wynosi ona ok. 50%) i w konsekwencji mniejszym zużyciem energii (m.in. przez brak strat powodowanych przez iskrzenie na styku szczotek i komutatora). W przypadku testowanego Hitachi oszczędność energii wynosi 50%. Po czwarte, bezszczotkowce mają mniejszą masę i gabaryty, co pozwala konstruować bardziej kompaktowe oraz ergonomiczne elektronarzędzia. Najlepiej pokazuje to testowana młotowiertarka Hitachi DH 18DBL: jej masa bez akumulatora to 3,125 kg (wartość zmierzona na redakcyjnej wadze elektronicznej), masa z akumulatorem Li-Ion 18 V/5,0 Ah – 3,6 kg, długość – 351 mm.

Drugim ważnym elementem w konstrukcji, który decyduje o efektywnym wykorzystaniu energii mechanicznej w Hitachi DH 18DBL wytwarzanej przez silnik bezszczotkowy, jest elektropneumatyczny mechanizm udarowy. Hitachi zadbało o jego wysoką sprawność i efektywność. Jak wiadomo, japoński producent ma duże doświadczenie w konstrukcji takich mechanizmów i jest ceniony na całym świecie za swoje młoty udarowe SDS-max oraz młotowiertarki SDS-plus.
Trzecim ważnym czynnikiem decydującym o wydajności napędu jest technologia zasilania. W przypadku Hitachi mamy efektywne energetycznie akumulatory Li-Ion z rozbudowaną elektroniką optymalizującą pobór energii oraz chroniącą litowo-jonowe ogniwa baterii przed przeciążeniem, nadmierną temperaturą i głębokim rozładowaniem. Do dyspozycji są systemowe 18-woltowe baterie Hitachi o pojemnościach 1,5, 2,0, 2,5, 3,0, 4,0, 5,0 i 6,0 Ah, które oferują możliwość wygenerowania przez testowaną młotowiertarkę DH 18DBL dużej mocy użytecznej. Testy redakcyjne pokazały, że w przypadku zasilania baterią 5,0 Ah – na poziomie mocy użytecznej młotowiertarek przewodowych o katalogowej mocy nominalnej wynoszącej 800–1000 W i ich energii pojedynczego udaru o wartości 3–3,2 J. Japoński producent podaje, że młotowiertarką Hitachi DH 18DBL na jednym ładowaniu litowo-jonowego akumulatora BSL

1860 (6,0 Ah) można wykonać w betonie 170 otworów o średnicy 8,5 mm i głębokości 40 mm. Warto tu wspomnieć, że Hitachi DH 18DBL wyposażona jest w 2-diodowe wskaźniki poziomu naładowania baterii, które pozwalają przewidzieć moment ich wymiany i ładowania.
Pod względem konstrukcyjnym Hitachi DH 18DBL to sprzęt klasy 3,0 kg, o klasycznej budowie „L”. Silnik umieszczony jest więc prostopadle do osi wrzeciona. Taki układ zapewnia maszynie świetne wyważenie. Inżynierowie z Hitachi zadbali też o dokładnie osiową aplikację nacisku na wiertło przez operatora, optymalizując kształt i pozycję rękojeści głównej oraz zbliżając ją do środka ciężkości. Ponadto wszystkie powierzchnie chwytowe sprzętu, w tym na rękojeści dodatkowej, pokryte są miękkim antypoślizgowym materiałem (soft grip). Dzięki tym rozwiązaniom młotowiertarką Hitachi DH 18DBL pracuje się wygodnie. Pracę w ciemnych pomieszczeniach lub po zmroku ułatwia dioda LED oświetlająca miejsce obróbki.

Japońscy inżynierowie zadbali także o bezpieczeństwo pracy i zastosowali w Hitachi DH 18DBL podwójne rozwiązanie: mechaniczne sprzęgło ślizgowe oraz wspomniany system RFC (Reactive Force Control). RFC, mówiąc w uproszczeniu, to elektroniczne sprzęgło bezpieczeństwa, w którym elektronika stale czuwa zarówno nad obrotami silnika, jak i ich nagłymi zmianami, które pojawiają się np. w chwili zakleszczenia się wiertła. System w takich sytuacjach w mgnieniu oka wyłącza silnik i tym samym zapobiega kontuzjom dłoni oraz ramion, do których często dochodzi w momencie wyrwania się maszyny z rąk operatora. Wyłączenie zasilania w wyniku zadziałania systemu RFC sygnalizowane jest miganiem diod, które służą do wskazywania poziomu naładowania baterii.

Jednostka napędowa w Hitachi DH 18DBL współpracuje z 1-biegową przekładnią główną i generuje obroty 0–1050/min, przy tym mechanizm udaru pneumatycznego wytwarza 0–3950 uderzeń/min. Hitachi ma trzy tryby pracy – wiercenie, wiercenie z udarem i podkuwanie. Testowaną młotowiertarką wywiercimy w betonie wiertłem otwory o maksymalnej średnicy 26 mm, w stali – 13 mm, a w drewnie – 27 mm.
W Hitachi DH 18DBL zastosowano szybkomocujący uchwyt narzędziowy SDS-plus, co oznacza, że do zamontowania osprzętu wystarczy wsunąć go w gniazdo, a słyszalne wtedy kliknięcie oznacza prawidłowe zamocowanie. Należy tu wspomnieć, że w bliźniaczym modelu DH 18DBQL mamy system pozwalający beznarzędziowo wymienić uchwyt SDS-plus na wiertarski i odwrotnie.

Obsługa Hitachi DH 18DBL jest bardzo wygodna. Parametry pracy silnika są regulowane płynnie za pomocą dużego włącznika głównego. Z kolei kierunek obrotów wrzeciona zmienia się słupkowym przełącznikiem w górnej części uchwytu, zaś tryb pracy – pokrętłem znajdującym się z po lewej stronie przekładni. Dodatkowy uchwyt boczny mocuje się w dowolnej pozycji wokół osi. Można w nim umieścić ogranicznik głębokości wiercenia.

 

Wyniki testów redakcyjnych

Zaczęliśmy je tradycyjnie od wiercenia w belce sosnowej, tym razem postanowiliśmy sprawdzić, jak Hitachi radzi sobie z napędem świdra o średnicy 32 mm. Otwór przelotowy o długości 120 mm powstał w czasie 5,84 s. Następnie przystąpiliśmy do prób udarowych. Rozpoczęliśmy delikatnie od

wykonania w bloczku z twardego betonu (B45) przelotowego otworu o średnicy 16 mm i długości 110 mm za pomocą 2-ostrzowego wiertła SDS-plus. Operacja ta zajęła nam 36 s. Duża efektywność wiercenia bezudarowego i bezproblemowy przebieg oraz duża szybkość próby udarowej uświadomiły nam, że Hitachi trzeba potraktować specjalnie. Dlatego założyliśmy w uchwycie testowanej młotowiertarki 4-ostrzowe wiertło SDS-plus o średnicy 24 mm. Otwór przelotowy o długości 110 mm w tym samym twardym bloczku betonowym powstał 52,05 s. Próby udarowe zakończył test sprawdzający efektywność podkuwania. Polegał na wbiciu w belkę sosnową gwoździa 8 x 250 mm za pomocą specjalnego bijaka SDS-plus. Hitachi to zadanie wykonało w 10,97 s.
Podczas testów akumulatorowe Hitachi pracowało jakby było przewodową młotowiertarką dysponującą przynajmniej 900 W mocy nominalnej i energią udarową na poziomie 3–3,2 J, a więc mającą nowoczesny napęd wspomagany elektroniką oraz efektywny mechanizm udaru pneumatycznego. To zaś oznacza rewolucję technologiczną i wycofywanie z użycia przewodowych młotowiertarek SDS-plus. Nie ma obecnie żadnego powodu, poza ceną, żeby je kupować. Hitachi, konstruując akumulatorową młotowiertarkę DH 18DBL, ogłosiło więc koniec historii przewodowych kombimłotków SDS-plus.

Marek Pudło, pins

Dane techniczne akumulatorowego młotka udarowego Hitachi DH 18DBL

Maks. obroty	0-1050/min
Maks. liczba udarów	0-3950 udarów/min
Maks. średnica wiercenia wiertłami w betonie/stali/drewnie (mm)	26 (wiertło)/13 /27
Rodzaj baterii/napięcie/pojemność	Li-Ion/18 V/5,0 Ah
Waga (z baterią)	3,6kg