Niedawno do oferty Boscha weszły dwa akumulatorowe młoty kombi SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional klasy 6 kg i GBH 18V-45 C Professional klasy 8 kg. Są to najbardziej zaawansowane technologicznie tego typu urządzenia dostępne obecnie na rynku, zastosowano w nich m.in. wysokiej mocy bezszczotkowe silniki BITURBO i rozbudowaną mikroprocesorową elektronikę sterującą umożliwiającą optymalizację parametrów ich pracy do wykonywanych zadań.

Silnik bezszczotkowy BITURBO i rozbudowane sterowanie elektroniczne

Omówienie konstrukcji akumulatorowych młotów SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional rozpoczniemy od analizy ich napędu i sterowania elektronicznego. Oba urządzenia należą do rodziny bezprzewodowych elektronarzędzi Bosch

o zwiększonej mocy, w których zastosowano innowacyjne silniki bezszczotkowe BITURBO. W modelu GBH 18V-36 C Professional silnik BITURBO za pośrednictwem mechanizmu udaru pneumatycznego wytwarza 7 J energii udarowej przy maksymalnych obrotach 500/min i udarach 2900/min, zaś w GBH 18V-45 C Professional – 12,5 J (305 obr./min i 2720 ud./min). Gdy porównamy te parametry z analogicznymi ich wartościami w odpowiadających klasą wagową przewodowych młotach kombi Bosch GBH 5-40 DCE Professional (moc nominalna – 1150 W, energia pojedynczego udaru – 8,8 J, obroty – 340/min, udary – 3050/min) i GBH 8-45 DV Professional (1500 W, 12,5 J, 305 obr./min, 2760 ud./min), to okazuje się, że GBH 18V-36 C generuje energię udaru mniejszą o 1,8 J przy obrotach wyższych o 160/min, zaś GBH 18V-45 C Professional wartościowo identyczną. To porównanie pokazuje, że oba akumulatorowe młoty kombi mają parametry równorzędne z porównywanymi urządzeniami sieciowymi o tych samych klasach wagowych. Są do tego lżejsze o 0,7 kg (GBH 18V-36 C do GBH 5-40 DCE) i 0,2 kg (GBH 18V-45 C do GBH 8-45 DV) oraz bez wątpienia górują nad przewodowymi rozbudowaną elektroniką mikroprocesorową stabilizującą i monitorującą ich pracę, jak też umożliwiającą sterowanie większą liczbą parametrów i funkcji oraz zabezpieczającą urządzenia i akumulatory przed przeciążeniem (zob. tabela za danymi technicznymi).

Do kontroli i ustawiania parametrów pracy młotów Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional z ich poziomu służy włącznik spustowy (elektroniczna płynna regulacja szybkości pracy) oraz panel sterujący nazywany też interfejsem HMI, który znajduje się w tylnej części obudowy. Wyposażony jest on w 5-stopniowy wskaźnik naładowania akumulatora, a także w ikony sygnalizujące świetlnie przeciążenie, połączenie ze smartfonem i zadziałanie funkcji Kickback Control. Na panelu HMI jest też przycisk, którym ustawiamy jeden z trzech elektronicznych programów pracy zwanych przez niemieckiego producenta trybami: AUTO, FAVORITE i SOFT. W trybie AUTO mamy pełne możliwości pracy młotów: szybki wzrost prędkości obrotowej i częstotliwości oraz energii udarów do maksymalnych wartości, adaptacyjną regulację prędkości i siły kucia oraz szybkie działanie funkcji Kickback Control, która natychmiast wyłącza silnik urządzenia w przypadku zakleszczenia się wiertła, redukując do zera ryzyko zranienia użytkownika. Natomiast tryb SOFT, który stosuje się do obróbki delikatniejszych materiałów, oferuje nam powolne zwiększanie obrotów dla dokładnego nawiercania i wiercenia udarowego z prędkością obniżoną do 80% maksymalnej szybkości pracy, dokładniejsze w niż w trybie AUTO działanie funkcji KickBack Control i sterowanie prędkością oraz siłą kucia. Nadmieniamy, że precyzyjne sterowanie prędkością pracy umożliwiają zastosowane w obu młotach elektroniczne systemy ASC (Adaptive Speed Control) i EPC (Electronic Precision Control) – m.in. pozwalają one regulować czas łagodnego rozruchu i odpowiednio zredukować liczbę obrotów oraz udarów. Z kolei w trybie FAVORITE sami możemy ustawiać ważne z punktu widzenia użytkownika parametry pracy analizowanych urządzeń. Jednakże jest to niemożliwe do zrobienia z poziomu panelu HMI. W tym celu, korzystając z zainstalowanego w obu młotach modułu Bluetooth Connectivity (Bosch GCY 42), najpierw łączymy je z aplikacją Bosch Toolbox działającą na naszym smartfonie. Umożliwia ona edycję następujących funkcji trybu FAVORITE: wydajności wiercenia udarowego (GBH 18V-36 C – 3 stopnie dla prawych/lewych obrotów, GBH 18V-45 C –

5 stopni), systemu łagodnego rozruchu dla wiercenia udarowego (4 stopnie), funkcji Kickback Control (2 stopnie), wydajności dłutowania (2 stopnie) i systemu łagodnego rozruchu dla dłutowania (GBH 18V-36 C – włączenie/wyłączenie, GBH 18V-45 C – 2 stopnie i włączenie/wyłączenie). Jak widać, tryb FAVORITE daje użytkownikowi szeroki zakres wyboru oraz konfiguracji parametrów działania omawianych młotów i pozwala zoptymalizować je do wykonywanych zadań. Co więcej, za pomocą aplikacji Bosch Toolbox można regulować parametry działania diody LED (jasność, czas wyłączenia, aktywacja/dezaktywacja) oraz jasność i czas świecenia panelu HMI, a także przywrócić nastawy fabryczne młotów. „Apka” informuje nas też o rzeczywistym czasie pracy tych urządzeń, tworzy alerty o przeciążeniu i generuje komunikaty o ich stanie technicznym oraz podaje datę produkcji. Wykorzystując Bosch Toolbox, można zidentyfikować elektronarzędzia, gdyż oprogramowanie odczytuje ich numery seryjne, jak też zarejestrować je on-line i uzyskać 3-letnią gwarancję.

Zasilanie akumulatorowe z Flexible Power System

Akumulatorowe młoty kombi SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional zasilane są prądem stałym o napięciu 18 V. Aby korzystać z pełnych ich możliwości roboczych, należy podpiąć do nich wysokoprądowe akumulatory Bosch z linii ProCORE o pojemnościach 5.5, 8.0 i 12.0 Ah, do których zoptymalizowane są silniki BITURBO. Do zasilania modelu GBH 18V-36 C niemiecki producent poleca akumulatory ProCORE o pojemnościach 5.5 i 8.0 Ah, zaś GBH 18V-45 C – ProCORE 12.0 Ah. Oczywiście, możemy też do obu elektronarzędzi podpiąć systemowe akumulatory Bosch z linii GBA, m.in. 18 V/4.0 lub 5.0 Ah, gdyż należą one jak ProCORE do Flexible Power System. Jednakże nie ma to sensu praktycznego, gdyż młoty SDS-max – jak wiadomo – do osiągnięcia pełni swoich możliwości roboczych potrzebują dużych ilości energii.

Konstrukcja mechaniczna akumulatorowych młotów kombi SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional

Mają one ergonomiczną budowę „L” oraz wyposażone są w 1-biegową przekładnię, pneumatyczny mechanizm udarowy i narzędziowy uchwyt SDS-max. Oferują dwa mechaniczne tryby pracy: wiercenia udarowego i kucia, które ustawia pokrętłem na górze ich obudowy. Wybiera się nim także funkcję Vario-Lock umożliwiającą optymalne ustawienie pozycji dłuta w stosunku do powierzchni obrabianego elementu, co – jak wiadomo – ułatwia i przyspiesza pracę. Dodatkowo w modelu Bosch GBH 18V-36 C Professional można tym pokrętłem nastawić też lewe obroty w celu szybkiego wyjęcia wiertła z wykonanego otworu. Jest to unikalna funkcja niestosowana dotychczas w młotach SDS-max, znacznie ułatwiająca pracę tymi urządzeniami.

Funkcję Kickback Control w obu testowanych młotach wspomaga sprzęgło mechaniczne, które rozłącza napęd od wiertła w przypadku jego zakleszczenia. Dzięki współdziałaniu tych rozwiązań, naszym zdaniem, omawiane urządzenia należą do najbezpieczniejszych na rynku.
Bardzo ważnym układem zastosowanym w obu młotach jest system tłumienia drgań Vibration Control. Składa się on z trzech elementów – specjalnie zaprojektowanego mechanizmu udaru pneumatycznego wytwarzającego mniejsze wibracje, amortyzowanego zamocowania rękojeści do korpusu elektronarzędzia i mechanizmu przeciwwagi (tylko w GBH 18V-45 C Professional). System Vibration Control sprawia, że obniżony poziom drgań pozwala na dłuższą pracę testowanymi młotami Boscha (dokładne poziomy drgań podaje tabela z danymi technicznymi). Ekspozycję operatora na drgania ogranicza nie tylko system Vibration Control, ale też sam

mechanizm udarowy, który na biegu jałowymi nie generuje uderzeń. Zaczyna on pracować dopiero w momencie zetknięcia wiertła lub dłuta z materiałem obrabianym. Rozwiązanie to, eliminując tzw. puste udary, zwiększa również żywotność uchwytu SDS-max oraz wydłuża czas pracy akumulatorów.

Ergonomia i jakość wykonania

Oba testowane młoty są dopracowane konstrukcyjnie i solidnie wykonane, m.in. mają wytrzymałe obudowy aluminiowe mechanizmu udarowego i przekładni oraz odporny mechanicznie uchwyt SDS-max. Na wszystkich ich częściach chwytnych zastosowano miękkie materiały antypoślizgowe. Pokrętła i włączniki obsługuje się płynnie. Urządzenia te są bardzo dobrze wyważone, m.in. dzięki zastosowaniu budowy „L”. Dodatkowo wyważenie modelu GBH 18V-45 C Professional poprawiono, stosując mocowanie akumulatora na przedzie obudowy silnika. Młot ten więc wymaga mniejszej siły nacisku podczas wiercenia, ponieważ jego środek ciężkości jest skierowany do przodu. Do tego mamy jeszcze dwie istotne praktyczne korzyści – rozgrzany podczas ciężkiej pracy akumulator nie styka się z ciałem operatora i w wypadku upadku elektronarzędzia jest chroniony przez jego obudowę. Pracę oboma młotami ułatwia też blokada włącznika do pracy ciągłej w mechanicznym trybie kucia.
W naszej ocenie młot Bosch GBH 18V-36 C Professional to kompaktowe elektronarzędzie elektronarzędzie w klasie 6 kg, mające mniejsze wymiary o ok. 20% od swoich odpowiedników przewodowych i niższą masę o ok. 5-10%. Natomiast model GBH 18V-45 C Professional jest porównywalny wymiarowo i wagowo do swoich odpowiedników sieciowych, co oznacza, że jest od nich nieznacznie mniejszy i lżejszy.

Redakcyjne testy akumulatorowych młotów SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional

Przeprowadziliśmy gruntowne testy tych bezprzewodowych elektronarzędzi, obrabiając nimi twardy beton C40 (bloczek krawężnikowy). Wykonaliśmy wiercenia udarowe i, mierząc czas operacji oraz głębokość otworów, obliczyliśmy szybkość wykonywania otworów, która jest głównym kryterium porównawczym i określającym faktyczną wydajność młotów SDS-max dla danego materiału budowlanego (dokładne wyniki i warunki testów podaje zamieszczona w artykule tabela). Przeprowadziliśmy także próby czysto udarowe, rozbijając bloczki fundamentowe z betonu C20 i wbijając duże wymiarowo gwoździe w murłatę sosnową. Sprawdziliśmy także niezawodność działania systemu Kickback Control i sprzęgła przeciążeniowego, które są elementami wyznaczającymi stopień bezpieczeństwa tych urządzeń. Oba układy podczas przeprowadzonych prób działały niezawodnie, zapewniając w naszej ocenie maksymalny stopień bezpieczeństwa pracy.

Ważną częścią naszych testów było porównanie wydajności akumulatorowych młotów Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional z ich przewodowymi odpowiednikami – modelami Bosch GBH 5-40 DCE Professional i GBH 8-45 DV Professional. Tu zostaliśmy mile zaskoczeni – akumulatorowe urządzenia okazały się bardziej wydajne (dane porównawcze w tabelach z danymi technicznymi i wynikami testów). Niewątpliwą ich zaletą w stosunku do młotów przewodowych, o której już wspominaliśmy, jest rozbudowana elektronika, która umożliwia sterowanie dużą liczbą parametrów i funkcji. Nie jest to możliwe, jak wiadomo, w przypadku tego typu sieciowych urządzeń. Podczas testów przekonaliśmy się, że akumulatorowe młoty Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional mają wiele praktycznych zalet i pod względem wydajności oraz zaawansowania technicznego wyznaczają nowe, bardzo wysokie standardy techniczne.

Redakcyjne testy pokazały, że akumulatorowe młoty kombi SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional to urządzenia, które zapewniają najwyższą wydajność prac budowalnych

i górują pod tym względem nad ich odpowiednikami sieciowymi. Co więcej, znacznie je przewyższają pod względem technologicznym dzięki rozbudowanej elektronice umożliwiającej sterowanie i kontrolę dużo większej liczby parametrów oraz funkcji. Zapewniają też wysoką produktywność pracy, np. młotem Bosch GBH 18V-45 C Professional możemy w twardym betonie na jednym ładowaniu akumulatora ProCORE 18 V/12.0 Ah wykonać 3,8 m otworów o średnicy 25 mm.

pins

Wyniki redakcyjnych testów akumulatorowych młotów SDS-max Bosch GBH 18V-36 C Professional i GBH 18V-45 C Professional

Testowany młot	Zasilanie	Materiał obrabiany	Rodzaj operacji	Zastosowany tryb elektroniczny	Zastosowany osprzęt	Wymiary otworu (średnica x długość, mm)	Czas operacji	Szybkość wiercenia
GBH 18V-36 C	ProCORE 18 V/5.5 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	Auto	wiertło SDS-max 20 mm	20 x 186 mm	40,76 s	4,56 mm/s
GBH 18V-45 C	ProCORE 18 V/12 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	Auto	wiertło SDS-max 20 mm	20 x 183 mm	36,72 s	4,98 mm/s
GBH 18V-36 C	ProCORE 18 V/8.0 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	FAVORITE z opóźnionym łagodnym rozruchem	wiertło SDS-max 25 mm	25 x 150 mm	62,56 s	2,40 mm/s
GBH 18V-45 C	ProCORE 18 V/12 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	FAVORITE z opóźnionym łagodnym rozruchem	wiertło SDS-max 30 mm	30 x 160 mm	45,28 s	3,53 mm/s
GBH 18V-36 C	ProCORE 18 V/8.0 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe (test porównawczy do GBH 5-40 DCE)	FAVORITE z opóźnionym łagodnym rozruchem	wiertło SDS-max 30 mm	30 x 150 mm	47,64 s	3,15 mm/s
GBH 5-40 DCE	sieciowe	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe (test porównawczy GBH 18V-36 C)	–	wiertło SDS-max 30 mm	30 x 160 mm	62,52 s	2,59 mm/s
GBH 18V-45 C	ProCORE 18 V/12 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe (test porównawczy do GBH 8-45 DV)	FAVORITE z opóźnionym łagodnym rozruchem	wiertło SDS-max 40 mm	40 x 145 mm	69,04 s	2,10 mm/s
GBH 8-45 DV	sieciowe	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe (test porównawczy do GBH 18V-45 C)	–	wiertło SDS-max 40 mm	40 x 148 mm	89,40 s	1,66 mm/s
GBH 18V-36 C	ProCORE 18 V/5.5 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	AUTO	korona SDS-max 50 mm	50 x 55 mm	55,04 s	1,00 mm/s
GBH 18V-45 C	ProCORE 18 V/12 Ah	bloczek z betonu C40	wiercenie udarowe	AUTO	korona SDS-max 50 mm	50 x 55 mm	49,80 s	1,10 mm/s
GBH 18V-36 C	ProCORE 18 V/8.0 Ah	murłata sosnowa	wbijanie gwoździa w trybie kucia	AUTO	bijak do uziomów i gwóźdź 8 x 250 mm	–	8,80 s	–
GBH 18V-45 C	ProCORE 18 V/12 Ah	standardowy bloczek fundamentowy z betonu C20*	kucie (kruszenie)	AUTO	szpiczak SDS-max	–	28,28 s

Dane techniczne młotów SDS-max kombi Bosch GBH 18V-36 C Professional, GBH 18V-45 C Professional, GBH 5-40 DCE Professional i GBH 8-45 DV Professional

Model	GBH 18V-36 C	GBH 18V-45 C	GBH 5-40 DCE	GBH 8-45 DV
Napięcie zasilania (V)	18	18	230	230
Moc nominalna (W)	800	b.d.*	1150	1500
Odpowiednik urządzenia sieciowego	1000	1500	nd**	nd
Energia udaru (J)	7	12,5	8,8	12,5
Liczba udarów (wiercenie/ kłucie, min-1)	0-2900	0-2720/0-2760	1500-3050	1380-2760
Nominalna prędkość obrotowa (min-1)	0-500	0-305	170-340	0-305
Lewe obroty	+	–	–	–
Mechaniczne tryby pracy wiercenia udarowego i kucia	+	+	+	+
Średnica wiercenia (beton, mm)	12-40	12-45	12-40	12-45
Optymalna średnica wiercenia (beton, mm)	16-32	20-40	18-32	20-40
Uchwyt narzędziowy	SDS-max	SDS-max	SDS-max	SDS-max
Waga bez akumulatora lub kabla (kg)	5,1	8	6,8	8,9
Waga z ProCore 18 V/8.0Ah (kg)	6,1	8,9	nd	nd
Waga z ProCore 18 V/12.0Ah lub kablem (kg)		9,3	nd	9,5 kg (z kablem)
Wibracje podczas wiercenia (m/s2)	10,3	8,5*	10,5	8
Wibracje podczas kłucia (m/s2)	9,5	7,5*	7,5	7
Constant Electronic	+	+	+	+
Płynna regulacja szybkości pracy	+	+	+	+
Stopniowa regulacja maksymalnej szybkości pracy	+	+	+	+
Elektroniczne zabezpieczenie antyprzeciążeniowe	+	+	+	+
Bluetooth Connectivity i dostęp do urządzenia za pomocą smartfona i aplikacji Bosch Toolbox	+	+	–	–
Kikcback Control	+	+	–	–
Sprzęgło mechaniczne	+	+	+	+
Elektroniczne tryby pracy	+	+	–	–
Panel sterowania HMI	+	+	–	–
Electronic Precision Control (EPC)	+	+	–	–
Adaptive Speed Control (ASC)	+	+	–	–
Dioda LED	+	+	–	–
Vario-Lock	+	+	+	+
Vibration Control	+	+	+	+