Wkrętaki Felo rękojeściami ERGONIC

O nowoczesności wkrętaków w zasadzie decyduje wykonanie rękojeści. Ich rozwój techniczny polega obecnie na optymalizowaniu ergonomii, czyli doskonaleniu rękojeści. Tezę tę potwierdzają wkrętaki Felo z rękojeściami ERGONIC^®.

 

Rękojeść wkrętaka, jak wiadomo, służy głównie do pokręcania dłonią tym narzędziem i zamiany siły ręki na moment dokręcenia wkrętu czy śruby. Z tej podstawowej funkcji wynikają dwa podstawowe postulaty co do jej właściwości: (1) mocne osiowe połączenie z grotem i (2) jak najlepsze dopasowanie do dłoni. Nas interesuje tu wyłącznie drugi postulat. Co de facto on oznacza? Przede wszystkim to, że rękojeść powinna

mieć taki kształt, który zapewni zarazem długą i niemęczącą pracę oraz umożliwi przekazywanie wywieranego przez dłoń jak największego momentu skrętnego do elementu wkręcanego/odkręcanego (wkrętu lub śruby). Inaczej mówiąc, jej prawidłową funkcję określa forma. Jednakże, jak wiadomo, ludzie mają różnej wielkości dłonie, różniące się na dodatek proporcjami anatomicznymi. Stąd w zasadzie trudno zaprojektować rękojeść uniwersalną, czyli jednakowo wygodną dla wszystkich dorosłych osobników rodzaju ludzkiego.

Ideałem byłaby tu rękojeść doskonale samodopasowująca się do kształtu dłoni. Jego urzeczywistnienie stało się teraz możliwe przynajmniej w jakimś stopniu dzięki nowym technologiom materiałowym. Udowodnili to inżynierowie z firmy Felo, czołowego niemieckiego producenta wkrętaków. Zaprojektowali taką właśnie 3-komponentową rękojeść i nazwali ją ERGONIC®. Grot wkrętaka połączony jest z nią przez środkową strefę wykonaną z twardego i mocnego plastiku. Jest ona otoczona dwoma strefami (producent nazywa je komórkami) o zróżnicowanej grubości, wykonanymi z miękkiego i elastycznego elastomeru. Strefy te swoją funkcją przypominają poduszkę, gdyż pozwalają na uginanie się rękojeści pod naciskiem palców. W efekcie dostosowuje się ona w pewnym stopniu do kształtu dłoni. Cała opisywana rękojeść pokryta jest przyjemną w dotyku warstwą antypoślizgowego elastycznego tworzywa, odpornego na ścieranie i zadrapania. To z nim stykają się dłonie użytkowników wkrętaków ERGONIC^®.

Przekrój kształtu rękojeści ERGONIC® jest podobny do przekroju standardowych ergonomicznych rękojeści wykorzystywanych w markowych profesjonalnych wkrętakach o dużym zaawansowaniu technicznym. Przypomnijmy więc, że ich płaszczyzna utworzona jest przez odcinki dwóch sinusoid o małej amplitudzie i długim okresie, które w stosunku do siebie stanowią odbicie lustrzane. Rękojeść ERGONIC® ma więc strefę najdalej oddaloną od osi, która umożliwia przenoszenie dużego momentu, a także owale o mniejszej średnicy pozwalające na wygodne oparcie palców (kciuka i wskazującego). Od góry zakończona jest okrągło-owalną nieelastyczną nakładką, która umożliwia wygodne podpieranie wkrętaka w momencie, w którym przekazujemy nim bardzo duży moment skręcający.

Gdy przyjrzymy się poprzecznemu przekrojowi rękojeści ERGONIC® w miejscu jej największej średnicy, to okazuje się, że nie jest ona ani okrągła, ani kanciasta. Ma kształt w dużym stopniu sfazowanego 6-kąta. Przechodzi on w okrągły owal nakładki wieńczącej rękojeść od góry, z jednej strony, a z drugiej – w okrąg jej dolnej części, na której opiera się palce. Kształt zaokrąglonego sfazowanego 6-kąta zapobiega ślizganiu się dłoni po rękojeści, a więc pozwala na przenoszenie dużych momentów, jak również, ponieważ nie ma wystających kanciastych krawędzi, nie powoduje urazów dłoni podczas dłuższej pracy. Jeśli dodamy do tego, że rękojeść elastycznie ugina się pod naciskiem palców, to okazuje się, że umożliwia wygodną pracę. Lepiej bowiem dostosowuje się do kształtu dłoni niż ergonomiczne rękojeści nieelastyczne.

Aby sprawdzić, czy faktycznie tak jest, dokonaliśmy pewnego doświadczenia. Wkręciliśmy na pewną głębokość wkręt z łbem krzyżowym w drewno, tak aby pokręcanie nim wymagało użycia dużej siły. Porównaliśmy wkrętak Felo ERGONIC® z profesjonalnym wkrętakiem ergonomicznym z rękojeścią 2-komponentową. Kształty rękojeści obu narzędzi były bardzo zbliżone. Co się okazało? Oba narzędzia umożliwiają przyłożenie siły o podobnej wartości, tu w zasadzie nie stwierdziliśmy większych różnic pomiędzy nimi (nie dysponowaliśmy żadnym miernikiem, aby móc uchwycić mniejsze różnice, stąd to twierdzenie należy traktować jako subiektywne).

Wkrętak Felo ERGONIC^® okazał się jednak wygodniejszy i, naszym zdaniem, bezpieczniejszy w pracy pod

względem zdrowotnym, ponieważ jego rękojeść ugina się przy aplikacji dużego momentu, zwiększając powierzchnię, przez którą dłoń go wywiera, i dostosowując się do jej kształtu. Stąd w efekcie zmniejsza jednostkowy nacisk powierzchniowy wywierany dłonią (nie mylić z naciskiem rozpatrywanym sumarycznie, gdyż ten nie ulega zmianie) i obniża punktowe siły reakcji działające na rękę, zgodnie z 3. prawem Izaaka Newtona. Siły reakcji na nacisk dłoni, jak wiadomo, powodują zmęczenie i mogą być przyczyną powstania urazów ręki. W przypadku wywierania małych momentów rękojeść wkrętaka Felo ERGONIC® nie ugina się, a więc nie występują różnice w pracy pomiędzy oboma typami testowanych narzędzi.

Reasumując, naszym zdaniem wkrętak Felo ERGONIC^® pozwala na wygodniejszą aplikację dużych momentów niż 2-komponentowe profesjonalne wkrętaki ergonomiczne, a zatem na mniej męczącą pracę. Jego użycie w większym stopniu niż standardowe wkrętaki redukuje ryzyko wystąpienia urazów dłoni u operatorów w wyniku długotrwałej pracy tego typu narzędziami.